مدلی برای اندیشیدن در مورد مسائل اخلاقی، اجتماعی و سیاسی
مسائل اخلاقی، اجتماعی و سیاسی پیوند نزدیکی با یکدیگر دارند. مشکلات اخلاقی که مدیران با آن ها مواجه می‌شوند معمولا در قالب مباحث اجتماعی و سیاسی خود را نشان می‌دهند. جامعه را کمابیش همانند یک استخر آرام در یک روز تابستانی تصور کنید؛ یک اکوسیستم ظریف با تعادل نسبی بین افراد و بین مؤسسات اجتماعی و سیاسی. افراد نحوه رفتار در این استخر را می‌دانند زیرا مؤسسات اجتماعی (خانواده، آموزش و پرورش، سازمان‌ها) قواعد مشخصی برای رفتار افراد ایجاد کرده‌اند و این قواعد توسط قوانینی که در بخش سیاسی وضع شده اند و رفتار مناسب و جرایم نقض آن را تعیین کرده‌اند، پشتیبانی می‌شوند. اکنون سنگی به مرکز استخر پرتاب کنید. اما نیروی ناشی از این سنگ را یک شوک قدرتمند تصور کنید که از سوی فناوری اطلاعات و سیستم‌های اطلاعاتی جدید به جامعه کم و بیش در حال سکون وارد می‌شود. چه اتفاقی می‌افتد؟ طبیعتا موج ایجاد می‌شود.
به ناگاه افراد با موقعیت‌های جدیدی مواجه می‌شوند که در قواعد قدیمی پیش‌بینی نشده بود. مؤسسات اجتماعی نمی‌توانند یک شبه پاسخگوی این امواج باشند. ایجاد آداب، انتظارات، مسئولیت اجتماعی، اندیشه‌های سیاسی درست، یا قواعد پذیرفته شده سال‌ها به طول می انجامد. مؤسسات سیاسی نیز برای ایجاد قوانین جدید نیاز به زمان دارند و غالبا پیش از اقدام نیازمند مشاهده زیان واقعی هستند. در این میان شما باید کاری انجام دهید. شما ممکن است مجبور شوید که در یک ناحیه قانونی خاکستری عمل کنید.
ما از این مدل برای نمایش دینامیکی که مسائل اخلاقی، اجتماعی و سیاسی را به یکدیگر متصل می‌سازد، استفاده می‌کنیم. این مدل همچنین برای شناسایی ابعاد اخلاقی اصلی جامعه ی اطلاعاتی که در برگیرنده ی سطوح مختلفی از اقدامات فردی، اجتماعی و سیاسی است، سودمند خواهد بود.
پنج بعد اخلاقی اصلی عصر اطلاعات
مسائل اخلاقی، اجتماعی و سیاسی حاصل از سیستم‌های اطلاعاتی شامل پنج بعد اخلاقی زیر هستند:
حقوق و تعهدات اطلاعاتی: اشخاص و سازمان‌ها چه حقوق اطلاعاتی نسبت به خود دارند؟ با چه ابزاری می‌توانند از آن محافظت کنند؟ اشخاص و سازمان‌ها چه تعهداتی نسبت به‌این اطلاعات دارند؟
حقوق و تعهدات مالکیت: حقوق سنتی مالکیت فکری چگونه در جامعه ی دیجیتالی که در آن ردیابی و حسابرسی مالکیت دشوار و صرفنظر کردن از آن بسیار آسان است، محافظت خواهد شد؟
پاسخ‌گویی و کنترل: چه کسی می‌تواند و باید پاسخگو و مسئول زیان وارده به اشخاص و اطلاعات جمعی و حقوق مالکیت باشد؟
کیفیت سیستم: ما به چه استانداردهایی در زمینه ی کیفیت داده و سیستم نیازمندیم تا بتوانیم از حقوق فردی و امنیت جامعه محافظت کنیم؟
کیفیت زندگی: در یک جامعه دانش و اطلاعات محور، چه ارزش‌هایی باید حفظ شوند؟ ما باید از نقض کدام یک از عرف‌ها جلوگیری کنیم؟
کدام یک از ارزش‌ها و شیوه های فرهنگی توسط فناوری جدید اطلاعات پشتیبانی می‌شوند؟ (کنت لاودن، سیستم‌های اطلاعاتی مدیریت)
تأملی در نسبت مدیریت رسانه با مؤلفه‌‌ای اخلاق سازمانی
حال که تعامل میان اخلاق و مدیریت رسانه مورد بررسی قرار گرفت و دیدگاه‌های موجود در این زمینه مطرح شد، به جهت بررسی دقیق‌تر تاثیر میان این دو متغیر، تاثیر مدیریت رسانه بر شاخص‌های اخلاق سازمانی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
البته ذکر این نکته مهم به نظر می‌رسد که: «اخلاق حرفه‌ای در رسانه نیز به بخش تولید و انتشار پیام توسط دست اندرکاران رسانه اشاره دارد، در حالی که اخلاق حرفه‌ای در مدیریت رسانه، تمام بخش‌های رسانه را در بر می‌گیرد. اخلاق حرفه‌ای در مدیریت رسانه شامل رهبران، مدیران، کارکنان و تولید کنندگان پیام در رسانه است. چنانچه اصول اخلاقی در میان مدیران و کارکنان رسانه نهادینه شود آنگاه می‌توان از رسانه انتظار داشت تا کارکرد مطلوب در نقش‌های اطلاع رسانی، آموزشی، سرگرمی و … داشته باشد. رعایت اخلاق حرفه‌ای توسط مدیران رسانه منجر به رعایت اخلاق در رسانه خواهد شد.»
رعایت اخلاق حرفه‌ای در فرایند هفت مرحله‌ای مدیریت رسانه اعم از : سیاست گذاری، برنامه ریزی، تولید و تأمین، نظارت، پخش، نظرسنجی و اثربخشی از سوی مدیران، باعث خواهد شد تا کارکنان و مخاطبان با اعتماد و اطمینان بیشتری به همکاری با رسانه و استفاده از خدمات آن ها بپردازند. با توجه به اهمیت نقش رسانه ها، تدوین معیارهای اخلاقی مشخص در قالب یک نظام ارزشی و مداومت در عمل بر اساس ارزش‌ها و عامل بودن به هنجارهای اخلاقی باعث بهبود و گسترش اخلاق حرفه‌ای در مدیریت رسانه خواهد شد. (ملایری، اخلاق حرفه‌ای در مدیریت رسانه)
البته با عنایت به‌اینکه رفتارهای اخلاقی هر فرد، گروه یا سازمانی تحت تاثیر ارزش‌های اعتقادی، نگرش‌های فلسفی و باورهای بنیادین حاکم بر انسان‌هاست، لذا پرداختن به فضائل اخلاقی و دوری جستن از رذائل اخلاقی در فرایند تهذیب اخلاق در جهت تحقیق هر یک از عناصر فرهنگ اخلاقی و توسعه اخلاقیات در جامعه و سازمان، ارتباط متقابل بین مجموعه‌ای از موضوعات اخلاقی را به عنوان واقعیتی انکار ناپذیر نمایان می‌سازد. از آن جا که سازمان در کشورمان متاثر از نظام ارزشی اسلامی می‌باشند. (مقیمی، روانشناسی سازمانی)
مدیریت رسانه و تاثیر آن بر عفت
گفته شد که بر اساس سه قوه نفسانی: «عقل، غضب و شهوت» و بر اساس سه فضیلت: «حکمت، شجاعت و عفت» که به «عدالت» ختم می‌شوند و در ادامه ناهنجاری‌ها و افراط و تفریط در این فضایل مباحث مدیریت رسانه و اخلاق را توصیف و تحلیل می‌گردد.
فضیلتِ محوری و متعادل برای قوه شهویه «عفاف» است و افراط و تفریط آن شره و خمود. در اخلاق رسانه‌ای باید دید که رسانه ها تا چه حد عفت عمومی را به عنوان یک هنجار اخلاقی پاس می‌دارند و در نگاهی آسیب شناسانه تا چه حد در این موضوع، افراط یا تفریط می‌کنند. واژه «عفاف»، در «لغت نامه دهخدا»، به معانی زیر آمده است: بازایستادن، نهفتگی کردن، باز ایستادن از حرام و پارسائی نمودن و پرهیزگاری . پاکدامنی، خویشتن داری. خودداری و امتناع از آنچه جایز و نیکو نباشد، خواه در گفتار باشد خواه در کردار.
مفهوم عفت در نصوص اسلامی و شیعی نیز وارد شده است. ریشه عفت چهار بار در قرآن، دو بار درباره امور اقتصادی (بقره:۲۷۳ و نساء:۶) و دو بار مربوط به امور جنسی (نور/۳۳ و ۶۰) آمده و این مفهوم در جوامع روائی شیعه نیز (بنا بر جستجو در نرم‌افزار جامع‌الاحادیث) ۱۲۰ بار تکرار گردیده که در کثیری از موارد به عفاف در خوردن و امور جنسی اشاره دارد.
همچنین لغت نامه دهخدا، «شره» را به آزمند و حریص و «خمود» را به معنای پژمردگی و کاهلی و یا به عنوان طرف تفریط عفت آورده که سکونت از حرکت در طلب لذات ضروری که شرع و عقل در اقدام بر آن رخصت داده باشد از روی نثار نه از روی نقصان خلقت.
