از سوی دیگر کمال گرایی نیز به عنوان مؤلفه ای شناختی دارای ابعاد بهنجار و سازش یافته و همچنین دارای ابعاد ناسازگار است و چنان که بدان اشاره شد، میتواند نقش با اهمیتی در پیشرفت و پایداری اختلالات روانی مختلف ایفا کند.کمال گرایی یا سبک ارزیابی فرد، میتواند بر تحول و تداوم اضطرابی که در ترس از ارزیابی دیگران نمایان می شود، مؤثر باشد (بیطرف و همکاران،۱۳۸۹). از این رو، با توجه به نزدیکی مفاهیم نظری اختلال اضطراب اجتماعی و کمال گرایی با یکدیگر و با توجه به اینکه پژوهش ها نشان میدهد که کمال گرایی سازش نایافته میتواند مانع از پیشرفت در درمان گردد (دیبارتولو و همکاران،۲۰۰۷)، به نظر میرسد بررسی ابعاد کمال گرایی در اختلال اضطراب اجتماعی ضروری به نظر برسد.
همچنین، ارزش و اهمیت بررسی مقوله خودکارآمدی در رابطه با اضطراب اجتماعی این است که خودکارآمدی عاملی است که به عنوان یک میانجی شناختی عمل میکند و شناخت، افکار و احساسات فرد را تحت تاثیر قرار میدهد. وقتی افراد در معرض رویدادهای منفی و یا موقعیت های استرس زا قرار می گیرند، احساس خودکارآمدی بالا به آن ها کمک میکند تا بتوانند آن رویدادها را اداره کرده و در نتیجه خود را در برابر بسیاری از مشکلات روانی محافظت کنند (بهادری خسروشاهی و همکاران،۱۳۹۱). اضطراب اجتماعی سبب می شود که فرد در موقعیت های اجتماعی توانایی عملکرد اجتماعی خود را پایین تر از آنچه که هست ارزیابی کند (کاهش احساس خودکارآمدی) و این ارزیابی منفی سبب افت کاربرد مهارت هایی شود که در موقعیت های اجتماعی برای تعامل اجتماعی به آن نیاز دارد.پس فرد به جای رویارویی با این موقعیت ها برای کاهش اضطراب ناشی از آن اجتناب و کناره گیری را برمی گزیند (یزدخواستی،۱۳۹۱).
اضطراب اجتماعی در جامعه دانشگاهی نیز رایج است. تحقیقات ستراهان[۴۱]،۲۰۰۳،به نقل از شیخ علی بابایی،۱۳۸۹)،نشان میدهد که بین ۱۹تا۲۲درصد از دانشجویان از اضطراب اجتماعی رنج میبرند. اغلب دانشجویان در اثر اضطراب یا اجتناب از حضور در کلاس، پیشرفتی نشان نمی دهند و حتی ممکن است در آینده به دلیل اشکال در مصاحبه شغلی و استخدامی در جستجوی کار برنیایند، دوستانی نداشته باشند یا دارای روابط پایدار نباشند. از خواستگاری و ازدواج اجتناب کنند و به زندگی با والدین خود ادامه دهند(سلطانی،۱۳۹۰). بنابرین، چون دانشجویان از جمله اقشار آسیب پذیر نسبت به این اختلال محسوب میشوند، لازم است با شناسایی عوامل مؤثر در این بیماری از وخیم تر شدن آن پیش گیری کرده تا این قشر فعال و آینده ساز بتواند از نهایت استعدادهای خویش برای خدمت به خود و جامعه استفاده کنند. بنابرین، با توجه به اینکه یافته های پژوهش حاضر نقش و سهم هر یک از متغیرهای پیش بین مفروض برای اضطراب اجتماعی را نشان میدهد، دارای تلویحات کاربردی برای مداخله های آموزشی و درمانی مربوط به اضطراب اجتماعی خواهد بود.
۴-۱-اهداف پژوهش:
۴-۱-۱- هدف کلی:
تعیین میزان رابطه صفات شخصیتی،ابعاد کمال گرایی و خودکارآمدی با اضطراب اجتماعی در دانشجویان
۴-۱-۲ -اهداف جزیی:
تعیین میزان رابطه صفت شخصیتی روان رنجور خویی با اضطراب اجتماعی
تعیین میزان رابطه صفت شخصیتی برون گرایی با اضطراب اجتماعی
تعیین میزان رابطه صفت شخصیتی باز بودن به تجربه با اضطراب اجتماعی
تعیین میزان رابطه صفت شخصیتی مسئولیت پذیری با اضطراب اجتماعی
تعیین میزان رابطه صفت شخصیتی توافق با اضطراب اجتماعی
تعیین میزان رابطه کمال گرایی سازگارانه با اضطراب اجتماعی
تعیین میزان رابطه کمال گرایی ناسازگارانه با اضطراب اجتماعی
تعیین میزان رابطه خودکارآمدی با اضطراب اجتماعی
بررسی تفاوت دانشجویان دختر و پسر از نظر اضطراب اجتماعی
بررسی تفاوت دانشجویان دختر و پسر از نظر صفات شخصیتی
بررسی تفاوت دانشجویان دختر و پسر از نظر ابعاد کمال گرایی
بررسی تفاوت دانشجویان دختر و پسر از نظر خودکارآمدی
۵-۱-فرضیه های پژوهش:
بین صفت شخصیتی روان رنجور خویی و اضطراب اجتماعی در دانشجویان رابطه وجود دارد.
بین صفت شخصیتی برون گرایی و اضطراب اجتماعی در دانشجویان رابطه وجود دارد.
بین صفت شخصیتی بازبودن به تجربه و اضطراب اجتماعی در دانشجویان رابطه وجود دارد.
بین صفت شخصیتی مسئولیت پذیری و اضطراب اجتماعی در دانشجویان رابطه وجود دارد.
بین صفت شخصیتی توافق و اضطراب اجتماعی در دانشجویان رابطه وجود دارد.
بین کمال گرایی سازگارانه و اضطراب اجتماعی در دانشجویان رابطه وجود دارد.
بین کمال گرایی ناسازگارانه و اضطراب اجتماعی در دانشجویان رابطه وجود دارد.
بین خودکارآمدی و اضطراب اجتماعی در دانشجویان رابطه وجود دارد.
۶-۱-سوالات پژوهشی:
آیا بین دانشجویان دختر و پسر از نظر اضطراب اجتماعی تفاوت معنی داری وجود دارد؟
آیا بین دانشجویان دختر و پسر از نظر صفات شخصیتی تفاوت معنی داری وجود دارد؟
آیا بین دانشجویان دختر و پسر ار نظر ابعاد کمال گرایی تفاوت معنی داری وجود دارد؟
آیا بین دانشجویان دختر و پسر ار نظر خودکارآمدی تفاوت معنی داری وجود دارد؟
۷-۱- تعاریف مفهومی و عملیاتی واژه ها و متغیر ها:
۷-۱-۱-تعریف مفهومی اضطراب اجتماعی:
اختلال اضطراب اجتماعی با ترس بارز و پایدار که مواجهه به اشخاص نا آشنا یا نگاه موشکافانه دیگران باعث آن می شود و مواجهه با عامل هراس آور که باعث اضطراب شدید در خصوص تحقیر شدن یا شرمندگی می شود،بروز مییابد.شخص مبتلا از موقعیت هراس آور اجتناب میکند یا آن را با اضطراب شدید تحمل میکند(دیویسون[۴۲] و همکاران،۲۰۰۷؛به نقل از بهرامی،۱۳۹۰).
۷-۱-۲-تعریف عملیاتی اضطراب اجتماعی:
اضطراب اجتماعی در این پژوهش نمره ای است که با بهره گرفتن از پرسشنامه هراس اجتماعی کانور و همکاران(۲۰۰۰) به دست میآید.
۷-۱-۳-تعریف مفهومی صفات شخصیتی:
شخصیت از صفات یا ویژگی هایی تشکیل می شود که به تفاوت های فردی در رفتار،ثبات رفتار در طول زمان و تداوم رفتار در موقعیت های گوناگون می انجامد.این صفات میتوانند منحصر به فرد باشند،در برخی گروه ها مشترک باشند،یا کل اعضاء گونه در آن سهیم باشند،ولی الگوهای آن ها در فرد تفاوت دارند(فیست و فیست،ترجمه سیدمحمدی،۱۳۸۶).
تعریف نظری هریک از صفات شخصیتی:
روان رنجور خویی: به تمایل فرد به تجربه هیجانات منفی از قبیل اضطراب،افسردگی و خشم برمی گردد.
برون گرایی: به تمایل فرد به پرانرژی،شاد و معاشرتی بودن اطلاق می شود.
باز بودن به تجربه: به تمایل فرد به غیرسنتی و تخیلی بودن و علاقه مندی به هنر اشاره میکند.
توافق : به تمایل فرد به اعتمادورزی،کمک کنندگی و بخشندگی اشاره دارد.