۲-۲-۸-۵-مدیریت زنجیره تأمین الکترونیک
سرعت بالا، هزینه پایین، ارتباطات و تعاملات میان تأمین کنندگان و مشتریان، عوامل کلیدی بهبود مدیریت زنجیره تأمین هستند. تمام این موارد در سایه مدیریت زنجیره تأمین الکترونیک تحقق مییابد. از طریق مدیریت الکترونیکی زنجیره تأمین، جریان اطلاعات و مواد طی شبکه ای از مشتریان و تأمین کنندگان به طور مؤثر جریان مییابند. تمامی این فرصت ها با توسعه فناوری اطلاعات پدید آمده اند. در زنجیره تأمین الکترونیک، اطلاعات به مقدار مناسب، در زمان مناسب در اختیار افراد قرار میگیرد.
۲-۲-۸-۶-بازارهای الکترونیک
با توسعه فناوری اطلاعات در جهان، بازارهای الکترونیکی نیز به سرعت افزایش مییابند. این بازارها در صنایع مختلف پدید آمده اند و تبادل خدمات و کالاها را پشتیبانی میکنند. یک بازار الکترونیک، محلی مجازی است که در آن تأمین کنندگان و مشتریان میتوانند با یکدیگر دیدار نمایند و برای خرید و فروش کالا و خدمات با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. پدید آمدن و شکل گرفتن این نوع بازارها مرهون توسعه فناوری اطلاعات است. فناوری اطلاعات محدودیت های زمانی و مکانی را تا حد بسیاری کاهش داده و زمینه برقراری ارتباطات در محیط های مجازی را فراهم نموده است. تفاوت بازارهای الکترونیک و تدارکات الکترونیک یا تجارت الکترونیک در این است که در تدارکات الکترونیک و یا تجارت الکترونیک، تنها یک خریدار وجود دارد، ولی در بازارهای الکترونیک چندین خریدار وجود دارند و تأمین کنندگان میتوانند از این مزیت به نحو مطلوبی استفاده نمایند. بازارهای الکترونیکی میتوانند برخی از ویژگی های ذیل را داشته باشند:
-
- اتحادیه ای از تأمین کنندگان و خریداران
-
- ارائه خدمات لجستیک
-
- ایجاد جریان اطلاعات، کالا، خدمات و پرداخت ها
- ایجاد زبان مشترک و زیرساخت ارتباطی مناسب.(غضنفری و همکاران، ۱۳۸۹)
۲-۲-۹-روندهای مدیریت زنجیره تأمین در آینده
ظهور فناوری های نوین و افزایش استفاده از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی و نیز پیدایش اصول تفکر ناب، منجر به شکل گیری مفاهیم و تحولات جدیدی در این حوزه شده که به خصوص از اواخر قرن بیستم تا کنون حضور آن ها محسوس است و تأثیر بسیاری بر فعالیت ها و فرآیندهای زنجیره تأمین گذاشته است. این مفاهیم و تحولات عبارتند از:
- مدیریت زنجیره تأمین
شرکت ها هم اکنون به صورت جمعی با تأمین کنندگان خود و تأمین کنندگان آن ها (تأمین کننده رده دوم) و نیز مشتریان همکاری میکنند تا بهبودهای مستمر، در فرآیندهای زنجیره تأمین حاصل گردد. به این ترتیب شرکت ها و اعضای زنجیره، بهبودهایی را در زمینه طراحی، سرعت، کیفیت و هزینه شاهد میباشند.
- کاهش زمان سیکل عملیات
زمانهای سیکل تأمین و تدارک روی زمانهای سیکل توسعه جامع و تولید، اثرات زیادی دارد. با وجود تمرکزهای پیوسته روی رقابت در بازار و نیز نیاز برای پاسخگویی به مشتری، فعالیت های خرید و تأمین میتوانند با بهره گرفتن از همکاری نزدیک با تعداد محدودی تأمین کننده، زمان سیکل را تا ۵۰ الی ۶۰ درصد کاهش دهند.
- ارتباطات تصویری با تأمین کنندگان
خریداران میتوانند با پرسنل فنی، طراحی، و بازرگانی تأمین کنندگان استراتژیک خود، ارتباطات تصویری داشته باشند و از امکانات کنفرانس های تصویری استفاده کنند. استفاده از این گونه فناوری ها به خریدار و فروشنده در حل مشکلات و ارائه راه حل ها کمک کرده و منجر به افزایش بهره وری و بهبود زمانهای سیکل حل مسأله میگردد.
- یکپارچه سازی با استراتژی سازمان
وجود قابلیت ها و امکانات در خرید و تأمین میتواند استراتژی سازمان را تحت تأثیر قرار دهد. در خرید و تأمین می توان بسته به استراتژی سازمان از روش های متفاوتی استفاده نمود.
- واگذاری فرایند تدارک
خدمات دفتر خرید و تأمین یک سازمان میتواند به صورت جزئی، بخشی یا کلی به تأمین کننده شخص ثالث واگذار شود، همان گونه که هم اکنون بسیاری از شرکت ها، فعالیت های آموزش خود را واگذار میکنند و بسیاری دیگر از شرکت ها، عملیات نگهداری و تعمیر را واگذار میکنند. این امر میتواند منجر به دستیابی بیشتر به مهارت ها، تخصص گرایی، تعدیل ظرفیت ها و نیز کاهش هزینه های مدیریتی گردد.
- وجود مرزهای مبهم بین کارکردها و یا حتی حذف این مرزها
متخصصانی که در گذشته کارکردهای خاصی مانند طراحی، تضمین کیفیت، برنامه ریزی تولید، تولید و خرید را انجام میدادند، هم اکنون با یکدیگر در هر سطح از فرآیندهای کاری فعالیت میکنند. فعالیت ها بیشتر به صورت موازی انجام میشوند به طوری که موانع موجود بین کارکردها در حال از بین رفتن هستند.
- طراحی برای قابلیت تدارک
گزینه های موجود برای کسب مواد و خدمت میتواند فعالیت طراحی و نیز «طراحی برای قابلیت تدارک» را متأثر سازد.
- به کارگیری و عمومیت یافتن «سیستم های کششی» در تولید
با کاهش زمانهای سیکل و نیز افزایش موجودی، مفهوم «موجود بودن مواد و خدمات تنها در صورت سفارش از جانب مشتری» جایگزین تولید برنامه ریزی شده طولانی مدت میگردد. EDI و اینترنت ابزارهای کلیدی برای برقراری ارتباطات ضروری در این خصوص میباشند.
- کاهش تعداد تأمین کندگان رده سوم و چهارم
به دلیل نیاز برای پاسخ گویی سریع تر، فرآیندهای بسیاری از تأمین کنندگان رده سوم و چهارم با تأمین کنندگان رده دوم یکپارچه می شود.
- شبکه ای کردن تأمین کنندگان
تأمین کنندگان، شبکه ای بین خود ایجاد میکنند تا هم افزایی و هماهنگی بین طراحی و تخصص های کاربردی جمعی خود را به وجود آورند. چنین شبکه ای میتواند محصولات و خدمات بهتر را تولید نماید و زمان سیکل عملیات را کاهش دهد. در مرکز این شبکه، مشتری اولیه و دفتر خرید وجود خواهد داشت.
- قرارداد با دو تأمین کننده به صورت همزمان برای طراحی و ساخت
تیم های اتحاد استراتژیک تجاری با اعضایی از چند تأمین کننده تشکیل می شود تا از وجود فرآیندهای کم هزینه، فناوری های جدید با قابلیت اطمینان طراحی و نیز خروجی تضمین شده فرایند، اطمینان حاصل نمایند.
- شاهراه اطلاعاتی یا اینترنت
اینترنت که برای تمام شرکت ها قابل دسترسی است، میتواند امکان تبادل کم هزینه اطلاعات را بین سازمان ها و افراد ایجاد نماید.
- عوامل کامپیوتری هوشمند
این عوامل که موجودیت های نرم افزاری هستند، قادرند تا در شبکه های کامپیوتری حرکت کنند و اطلاعات لازم مانند اطلاعات محصولات، تأمین کنندگان و قیمت ها را بیابند و یا به گونه ای فرآیندها یا تراکنش های اداری را تکمیل نمایند. چنین امری منجر به تسریع جابجایی و بازیابی اطلاعات میگردد و کل زمان سیکل عملیات را کاهش میدهد.
- سیستم های خبره، هوش مصنوعی
سیستم های خبره، نرم افزارهای کاربردی هستند که قواعدی را در قالب برنامه های کامپیوتری در بر دارند. چنین برنامه هایی قابلیت تصمیم گیری دارند یا میتوانند تصمیمات یا گزینه هایی برای کاربر پیشنهاد نمایند. سازمان ها به منظور تسهیل تراکنش های موجود در خرید و تأمین میتوانند از این سیستم ها استفاده نمایند.