“
در بررسی سلامت سازمانی، مدل‌های چندی توسعه یافته است که از جمله آن ها می توان به مدل پارسونز (۱۹۶۷)، مدل مایلز (۱۹۶۹)، مدل کاپلان و کارواتا[۱۱] ( ۱۹۹۳)، مدل کریگر و هانسون[۱۲] (۱۹۹۹)، مدل هوی و فیلدمن (۱۹۹۹) و مدل لایدن و کلینگل[۱۳] (۲۰۰۰) و نیز چارچوب هو (۲۰۰۰) اشاره نمود. هر یک از مدل های حاضر در سال‌های اخیر توسط پژوهشگران مختلف مورد استفاده قرار گرفته شده است که در عین حال دارای نقاط قوت و ضعف خاص خودشان نیز می‌باشند. با توجه به کثرت و تنوع مدل های ارائه شده، به نظر می‌رسد که بتوان گفت سلامت سازمانی، موضوعی پر بعد و در عین حال اقتضایی است. لذا لازم است در بررسی و توسعه سلامت سازمانی در هر سیستمی، به این نکته توجه نمود.
سازمان فنی و حرفه ای نیز به نوبه ی خود به عنوان سازمانی که مهم ترین هدف آن تربیت نیروی انسانی ماهر و کارآمد مورد نیاز کشور است و در زمینه ی تخصص های کارگری با درجه ی مهارت های مختلف و ارتقای سطح مهارت های نیروهای مشاغل متناسب با پیشرفت صنعت و تکامل حرفه ها فعالیت می کند (حاتم زاده، طرخان، رضایی و عرفان منش، ۱۳۹۲)، باید ابعاد مختلف سلامت سازمانی آن مورد بررسی قرار گیرد و نقاط و ضعف آن ها را نمایان ساخت تا از این رهگذر به ارتقای جایگاه و تحقق مطلوبیت های این سازمان دست یافت. اما همان گونه که مطرح شد در تحقیقات انجام شده در خصوص مسئله سلامت سازمانی پژوهشگران عوامل مختلفی را مورد بررسی قرار داده‌اند، اما در هیچ یک از آن ها سلامت سازمانی به عنوان یک سیستم سازمانی و مدیریتی منسجم مورد مطالعه و بررسی قرار نگرفته است. بلکه بیشتر با رویکرد خصیصه‌ای و به عنوان یک ویژگی یا جو موجود در سازمان مد نظر قرار گرفته است. لذا ضروری به نظر می‌رسد که رویکرد جدیدی نسبت به موضوع توسعه داده شود. در جستجوهای انجام شده توسط نگارنده و بررسی مدل های مختلف، نوعی تفاوت در رویکردها و ابعاد و اجزای مدل های ارائه شده برای سلامت سازمانی قابل مشاهده است. در این میان نیاز است با توجه به ویژگی های و شرایط سازمان‌های امروزی ایران در پاسخ‌گویی به شرایط محیطی و لزوم بقای آن ها در این محیط یک مدل سلامت سازمانی عمومی تدوین و ارائه شود تا مبنای ارزیابی و بهسازی سلامت سازمان‌ها قرار گیرد. لذا پژوهش حاضر درصدد بوده است تا با توجه به اهمیت سلامت سازمانی در کسب مزیت‌های رقابتی، بقا و پاسخ‌گویی سازمان، یک مدل سلامت سازمانی عمومی بومی را کاوش، تدوین و در سازمان فنی و حرفه ای استان فارس به عنوان مورد مطالعه ، ارزیابی و اعتباریابی نماید.
-
- اهمیت و ضرورت پژوهش
شرایط پیچیده و متحول امروزی ایجاب می‌کند تا سازمان ها به منظور حفظ بقا و تضمین ادامه ی فعالیت خود در جامعه برای پویایی سازمان خود و همچنین سلامت آن اهمیت بیشتری قائل شوند. سلامت سازمانی نشانه‌ای از کار در شرایط سالم و به حداکثر رسانیدن سلامتی و رفاه کارکنان است. همچنین بروندادهای سالمی را برای ذی نفعان، جامعه و مشتریان سازمان در بردارد. سلامت سازمانی کل نگر، جامع و استراتژیک است (براتون و گلد، ۲۰۰۳)، بنابرین پرداختن به این مسئله در سازمان های مختلف در تدوین و چشم انداز سازمانی به مدیران کمک کند. بنابرین بررسی سلامت سازمانی در سازمان فنی و حرفه ای نیز می‌تواند با توسعه ی مدل سلامت این سازمان به افزایش پویایی، پاسخ‌گویی به نیازهای محیطی این سازمان و در نهایت کسب مزیت‌های رقابتی کمک شایان توجهی نماید. علاوه بر این با توجه به عدم وجود مدل جامعی در این زمینه در کشور ما پژوهش حاضر می‌تواند به توسعه ی دانش بومی در زمینه ی سلامت سازمانی بپردازد و زوایای مختلف مسئله را با توجه به ویژگی های یک سازمان ایرانی-اسلامی بررسی نماید.
از طرفی در سازمان‌های سالم کارمندان متعهد، وظیفه شناس و سودمند هستند و از روحیه و عملکرد بالایی برخوردارند. سازمان سالم جایی است که افراد با علاقه به محل کارشان می‌آیند و به کار کردن در این محل افتخار می‌کنند (جاهد، ۱۳۸۴). بنابرین پژوهش حاضر می‌تواند از طریق توسعه ی مدل جامع سلامت عملکرد کارکنان را در جوانب مختلف بهبود بخشد و به تعبیری مشارکت آنان را نیز تحت تاثیر قرار دهد. در نتیجه ارزیابی سطح سلامت سازمانی به دست اندرکاران آن کمک می‌کند تا سازوکارهای لازم را در جهت بهبود وضع موجود و دستیابی به مطلوبیت‌های خود در آینده محقق سازند و زمینه‌های لازم برای افزایش سلامت سازمان خود را به کار بگیرند. از سوی دیگر فشارهای ذی نفعان و عوامل محیطی و از طرفی شرایط جهانی موجب شده است که مراکز آموزشی تلاش‌هایی در جهت بهبود کارایی و اثربخشی با هدف دستیابی به رضایت حداکثری مشتریان انجام دهند (عبدالهی و انصاری جابری، ۱۳۹۲). بدیهی است افزایش کارایی و اثربخشی سازمان فنی و حرفه ای نیز از طریق بهبود سلامت سازمانی می‌تواند زمینه‌های لازم برای رشد و توسعه ی کارآفرینی را مهیا سازد.
“
