تعریف عملیاتی جو سازمانی: به منظور سنجش متغیرجو سازمانی در این تحقیق از ۳ سوال استفاده شده
است و نمره پاسخگو به این سوال نشان دهنده میزان تاثیرمتغیر جو سازمانی بر دورکاری کارکنان می‌باشد.
مدل مفهومی تحقیق:
برای ترسیم مدل مفهومی در این تحقیق از تئوری دورکاری مورگان(۲۰۱۰) استفاده شده است. مورگان اعتقاد دارد که فاکتورهای فردی و شخصی و سازمانی بر اجرای موفق دورکاری تاثیر گذار هستند. مطابق با دیدگاه مورگان می تواندمدل مفهومی این پژوهش را به شکل زیر ترسیم نمود:
عوامل جمعیت شناختی
-
- میزان تحصیلات
-
- جنسیت
متغیرهای میانجی
سن
جنسیت
سابقه خدمت
تحصیلات
متغیرهای سازمانی
-
- سبک مدیریت
-
- جو سازمانی
-
- حجم کار کارکنان
- فناوری اطلاعات
عوامل شخصی
-
- درامد
-
- سابقه کار
- انگیزش
رضایت از اجرای دورکاری
فصل دوم
مبانی نظری و سوابق تحقیق
۲-۱- مقدمه:
از سه دهه قبل تا کنون مطالعه تاثیر فناوری اطلاعات و خدمات اطلاع‌رسانی بر عملکرد و بهره‌وری سازمان‌ها مورد توجه مدیران، مشاوران و محققین کشورهای پیشرفته بوده است. بسیاری از تحقیقات اولیه نتوانستند وجود رابطه معنی‌دار مطمئنی را بین این فعالیت‌ها و بهره‌وری اثبات نمایند و در نتیجه پارادوکس بهره‌وری اطلاعات و خدمات اطلاع‌رسانی مطرح شد و تلاش‌های فراوانی برای یافتن علل و راه حل آن صورت گرفت. این تلاش‌ها که به طور عمده به اصلاح داده های مورد استفاده و به کارگیری روش های مناسب ارزیابی معطوف بود ، منجر به پیدایش رویکردهای جدید تحقیقاتی شد تا محققین از گرفتار شدن در دام پارادوکس بهره‌وری در امان مانده و مدیران نیز به راهکارهای عملی درباره نحوه سرمایه‌گذاری بر اطلاعات و فناوری اطلاعات برای به حداکثر رساندن بهره‌وری دست یابند. روش دورکاری به عنوان یکی از مهمترین روش های بهره مندی از فناوری اطلاعات مورد توجه قرار گرفته است.[برین جولفسون، ۱۹۹۶][۵]
در حدود سه دهه پیش یعنی درست زمانی که سازمان ها و مدیران، عصر صنعتی را تجربه می‌کردند، استفاده کمی و کیفی از اطلاعات امری مهجور و دور از توجه بود. غالب برنامه ها و فعالیت های سازمان ها بر مبنای نیروی انسانی و ماشین، طراحی و انجام می شد و این دو، مقیاس های سنجش توانمندی های یک سازمان محسوب می شدند. اما در چند سال اخیر سازمان‌ها با گذر از عصر ارتباطات در ورود به عصر اطلاعات شاهد تحولات چشمگیری در عرصه مدیریت بودند. دورکاری به عنوان یکی از پیامدهای کاربست فناوری اطلاعات مطرح بوده و مورد استقبال سازمان‌ها در اغلب کشورها به ویژه کشورهایی که از زیر‌ساخت‌های مناسبی در فناوری اطلاعات برخوردارند ، قرار گرفته است. (گیبسون ،۵۱۰:۲۰۰۴)
بنابرین شاخص های سنتی رقابت در بازار به خصوص در سطح جهانی، دیگر قابل اتکا نبودند. در این شرایط بود که مسئله برخورد مناسب با اطلاعات درونی و بیرونی سازمان مورد توجه مدیران قرار گرفت و به مرور نظام هایی برای ایجاد جریانی پیوسته در جهت تولید به هنگام و مناسب اطلاعات، پردازش فنی اطلاعات و توزیع دقیق و متناسب با نیاز آن شکل گرفت. توسعه چنین نظام هایی نقش بسیار مهمی در ارتقا سطح کیفی کار مدیران به خصوص در تصمیم گیری های اجرایی و برنامه ریزی داشت. با این دیدگاه بود که از آن پس اطلاعات به عنوان جزیی از سرمایه سازمان ها به حساب آمد و بهره گیری مناسب و بهینه از آن به عنوان یک عنصر ارزش افزا مورد توجه جدی قرار گرفت. همین امر تاثیر متقابلی بر توسعه جایگاه مدیریت نیز داشت چرا که ابزارهای مناسبی برای تسهیل روند مدیریت با هدف ایجاد تمرکز بیشتر بر رسالتهای اصلی سازمان فراهم کرد. پایان عصر صنعتی و ورود به عصر ارتباطات و پس از آن عصر اطلاعات که با خلق مفاهیم جدیدی همچون دهکده جهانی همراه بود، مدیران را با رویکردهای تازه‌ای مواجه ساخت که آن ها را مجبور می کرد نگرش ها و دیدگاه های خود را با ابعاد گسترده جهانی هماهنگ سازند و به دنبال راهکارهای تازه‌ای برای موفقیت در رقابت‌های پیچیده‌تر باشند. این تحولات سرچشمه گرایش مدیران به اطلاعات و پی‌ریزی و توسعه سیستم های اطلاعاتی جهت پالایش داده های خام و استخراج اطلاعات بود که امروزه به نیاز حیاتی برای مدیریت سازمان تبدیل شده‌اند.(بون ،۱۲۸: ۲۰۰۹)
فناوری اطلاعات تاثیر فراوانی در تسهیل فرایند مدیریت بر جای گذاشته است به گونه ای که با در اختیار گذاشتن ابزارهای تولید، پردازش و توزیع اطلاعات به مدیران در سطوح مختلف این امکان را داده است که با دقت و دانش بیشتری بتوانند بر جریان حرکت اطلاعات در سازمان خود نظارت داشته باشند و مدیریت سنجیده تر و فنی تری بر آن بنمایند.
بسیاری از متخصصان اطلاع‌رسانی با ذخیره و نظام‌مند کردن اطلاعات برای بازیابی و استفاده مجدد از آن اقدام می‌کنند. برای یک سازمان دانش تنها تأکید بر این جنبه‌ها به تنهایی کافی نیست، بلکه اطلاعات باید بر طبق نیازهای واقعی کار از نظر کیفی کنترل شود و به فرآیندهای کاری مرتبط بپیوندد. از طریق مناسبات مشترک میان اطلاعات و فرایندهای کار تجاری انسان است که سرانجام دانش و درک جدید ایجاد می‌شود. در حقیقت می‌توان گفت در فضای ایجاد شده در زمینه دانش و عقاید جدید است که اساس توسعه و تغییرات بیشتر جهت سودآوری بیشتر کار، بنا گذاشته می‌شود. لذا در این فصل ضمن ارائه تعاریفی از فناوری اطلاعات ، تئوریها و دیدگاه های کاربرد فناوری در سازمان‌ها پرداخته شده و در بخش دوم به معرفی سازمان بهزیستی پرداخته شده است. در انتهای این فصل نیز به ارائه سوابق و پیشینه تحقیق پرداخته شده است.
۲-۲- بخش اول: رضایت شغلی
۲-۲-۱- تاریخچه رضایت شغلی:
مطالعات رسمی رضایت شغلی تا مطالعات هانورن در اوایل سال‌های ۱۹۳۰ شروع نشده بود. لکن قبل از این مطالعات، مدیران علمی به طور ضمنی رضایت شغلی را در ارتباط با خستگی کارگران تشخیص داده بودند.
از سال‌های ۱۹۳۰ تاکنون رضایت شغلی به طور وسیعی مورد مطالعه واقع شده است. به طوری که ادوین لاک تخمین می‌زند که تا سال ۱۹۷۲ حداقل ۳۳۳۵۰ مقاله در این خصوص به چاپ رسیده است. به علاوه هر سال بیش از صد مقاله به این تعداد اضافه می‌شود. چرا رضایت شغلی اینقدر مورد توجه است؟
در اصل رضایت شغلی به آن دلیل اهمیت پیدا کرد که طرفداران اولیه رویکرد روابط انسانی تئوریسین‌ها و مدیران را قانع کردند که کارگر خوشحال کارگری سودآور است.
تلاش کلاسیک برای تعریف رضایت شغلی توسط رابرت هاپاک انجام شده است. وی رضایت شغلی را به عنوان ترکیبی از موارد روانشناختی، فیزیولوژیکی و محیطی تعریف کرد که باعث می‌شود شخص اظهار نماید که «من از شغل خود رضایت دارم».
عده‌ای معتقدند رضایت شغلی به شدت با عوامل روانی ارتباط دارد. به عبارت دیگر این عده رضایت شغلی را در درجه اول از دیدگاه‌های روانی و خصوصیات فردی توجیه می‌نمایند.
