۵- نیروی انسانی ما هم پشتیبانی کننده اطلاعات آموزشی در زمینه طراحی و تدوین سرفصل ها و مطالب آموزشی ، تدوین بانک اطلاعاتی حاوی مجموعه ای از سؤال ها ، و ارزیابی فراگیران و نیز ارائه کننده خدمات مشاوره ای باشد و همچنین ‌تجهیز کننده فضای مناسب برای پایگاه اطلاع رسانی به امکانات سخت افزاری و نرم افزاری. (فرهادی، ۱۳۸۲).

تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) بر کارکردهای نظام آموزش و پرورش

به طور کلی تجربه بشر تاکنون نشان داده است که فناوری اطلاعات و ارتباطاتقابلیت آن را دارد که در موارد زیر کارکرد نظام آموزش و پرورش را بهبود بخشد:

الف- کاهش محدودیت های یادگیری و تقویت فرصت های آموزشی برابر به صورت زیر:

• • امکان تسهیل دستیابی همگان به فرصت های یادگیری با کیفیت خوب و مناسب؛

• • امکان از میان برداشته شدن محدودیت های ناشی از فرمان یادگیری (زمان یادگیری در طول شبانه روز یا در همه اوقات سال)، طول یادگیری (طول دوره تحصیلی، طول روز یا سال تحصیلی و …) مکان یادگیری (یادگیری مؤثر، سازمان یافته در هرجا می‌تواند صورت پذیرد) فاصله مین فراگیر و منابع یادگیری از جمله دبیر.

• • امکان از میان برداشته شدن بخشی از محدودیت های ناشی از جنسیت، نژادوقومیت، موقعیت اقتصادی- اجتماعی فراگیر که می‌تواند در فرایند یاددهی- یادگیری اختلال ایجاد کند؛

• • امکان از میان برداشته شدن قسمتی از محدودیت های ناشی از معلولیت های جسمی و ذهنی در فرایند یادگیری؛

• در نتیجه به کمک فناوری اطلاعات و ارتباطات، امکان ارائه آموزشی دانش آموز- محور در طول حیات فرد، با هزینه کمتر ، سرعت بیشتر، وکیفیت مطلوب تر متناسب نیازها،

ب- تربیت نیروی انسانی متناسب با عمر دانش و اطلاعات:

• • تربیت منابع انسانی مورد نیاز عصر دانش و اطلاعات با توانایی تفکر منطقی، خلاقیت ذهنی برای به کارگیری (IT) در جهت حل مسائل پیش رو.

پ- بالابردن کارایی و بهره وری در آموزش و پرورش

• • خودکار کردن نظام های اداری و اجرایی آموزش و پرورش؛

• • تقویت سیستم تصمیم گیری و مدیریت مبتنی بر اطلاعات از طریق نظارت متمرکز و اجرای غیر متمرکز؛

• • امکان ایجاد مدارس و سایر نهادهای آموزشی و فرهنگی مجازی (مانند موزه ها، کتابخانه ها، آزمایشگاه ها و کارگاه های مجازی)؛

• امکان کاهش هزینه دستیابی به اطلاعات نادر و پرهزینه مورد نیاز در آموزش تخصصی و
  پژوهش ها (نفیسی، ۱۳۸۲).

جایگاه فناوری اطلاعات در آموزش

فاوا، تحولات همه جانبه ای در عرصه های مختلف نظامی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و آموزشی ایجاد ‌کرده‌است، مهم تر از همه تغییراتی در عرصه تولید و نشر دانش و اطلاعات و دانایی ایجاد ‌کرده‌است، و بیش از همه نهادها و سازمان ها و نهادهای آموزشی را متأثر ساخته است و اصولاً بستر کسب آگاهی و دانایی و فرایند یاددهی و یادگیری را متحول ‌کرده‌است.

روند پیدایش پیشرفت و گسترش آموزش الکترونیکی از دهه ۱۹۸۰ میلادی آغاز گردیده است و تا به امروز ۷ مرحله تکاملی را پشت سر گذاشته است، به مرور زمان روش ها و راه حل های مناسب برای دسترسی و ‌پاسخ‌گویی‌ به اهداف مورد نظر به وجود آمده است. استانداردهای مطرح و پذیرفته شده بر سیستم عامل ویندوز به تدریج موجب شده که از یک طرف سیل عظیمی از نرم افزارها به وجود آید و از طرف دیگر دبیران بتوانند به راحتی نرم افزارهای آموزشی را تبدیل نموده و آن ها را که بر اساس استانداردهای تعریف شده توسط وزارت آموزش و پرورش می‌باشند مورد استفاده قرار دهند. نیمه دوم ۱۹۹۰ جهان شاهد توسعه چشمگیر و فراگیر اینترنت بود و ناگزیر موجب پدید آمدن و گسترش بحث استفاده از فاوا شد. ‌بنابرین‏ امروز استفاده از فاوا در فرایند یاددهی و یادگیری جزء ضرورت های اساسی است (عبادی، ۱۳۸۳).

در گزارش از هیئت اعزامی به مالزی در خرداد سال ۱۳۸۱ چنین بیان شده است که آموزش و پرورش در هزاره جدید متحول خواهد شد. دیگر دانش آموزان با کتاب و کیف که از میان راه روها با دفترچه گوناگون سراسیمه می‌کنند دیده نخواهند شد، کاغذ به همان صورتی که اکنون مورد استفاده قرار می گیردبه کار نخواهد رفت، چرا که باید از وسیله ای محدود برای انتقال اطلاعات استفاده شود. این در حالی است که اطلاعات الکترونیکی قابل بازنویسی می‌باشند و منابع مهمی را تلف نمی کند و در عین حال فشرده است. با کمی ژرف نگری در هزاره جدید، مفهوم مدرسه باز هم وجود خواهد داشت اما نه آن گونه که ما می شناسیم. دانش آموزان به مدرسه خواهند رفت، بدون آنکه حضور فیزیکی داشته باشند، آن ها در کلاس های درس بر روی شبکه حاضر می‌شوند (سایت سازمان آموزش و پرورش شهرتهران).

فناوری آموزشی

تردیدی نیست که انتقال از اندیشه گرایی به عمل گرایی، تلاش های نو و حرکت های مجدانه ای را
می طلبد تا میدان بهره گیری از نظریه ها را وسعت بخشد. سرعت کند این انتقال، سبب شده است تا تعریف جدید فناوری آموزشی، هنوز در ذهن برخی از متخصصان به پختگی کامل نرسیده باشد. هرچند این جابجایی ذهنی، به صورت یک جریان ناآشکار در حال پیشروی است و در آینده جای اصلی خود را پیدا خواهد کرد، تعاریف گوناگون و زیادی از فناوری آموزشی توسط متخصصان این رشته و انجمن های مختلف ارائه گردیده است. این تنوع در تعاریف، ناشی از تحولاتی است که این رشته را تحت تأثیر خود قرار داده است. در اینجا تعدادی از تعاریف، بر حسب نوع نگرش ها و چالش ها آورده شده است. قبل از بررسی تعاریف فناوری آموزشی باید اضافه کرد، در سال های اخیربا مطرح شدن اصطلاح هایی چون ” فناوری اطلاعات” و ” فناوری اطلاعات و ارتباطات” اصطلاح فناوری آموزشی به جای تکنولوژی آموزشی به کار می رود (محقق). در زیر این تعاریف مورد مقایسه قرار می گیرند.

جی. آر. گاس (به نقل احدیان، ۱۳۷۷) مدیر مرکز تحقیقات و نوآوری های آموزشی وابسته به سازمان همکاری های اقتصادی کشورهای اروپایی فناوری آموزشی را چنین تعریف می‌کند: ” طرح سازمان یافته و سیستم فراگیری را که از مزایای روش های نوین ارتباطی، ابزار و وسایل بصری، سازمان بندی کلاس درس و روش های جدید تدریس، بهره گیری می‌کند، ولی در عین حال از آن ها انتظار معجزه نیز ندارد”.

-جیمز براون (به نقل احدیان، ۱۳۷۷) استاد دانشگاه سنن خوزه امریکا، فناوری آموزشی را چنین تعریف
می‌کند: فناوری آموزشی، فراتر از کاربرد ابزار و وسایل است. بدین ترتیب فناوری آموزشی بیشتر از مجموعه قسمت های تشکیل دهنده آن است که عبارتند از: روش منظم طراحی، اجرا، و ارزیابی کل فرایند تدریس و یادگیری با بهره گرفتن از هدف های به خصوص و بهره گیری از یافته های پژوهشی در روان شناسی و ارتباط انسانی و به کارگیری ترکیبی از منابع انسانی و غیرانسانی، به منظور ایجاد یادگیری مؤثرتر، عمیقتر و پایدارتر (احدیان، ۱۳۷۷).

– هیئت فناوری تدریس اکادمی ملی مهندسان. فناوری آموزشی را ‌به این صورت تعریف می‌کند: ” مجموعه ای علمی که از به کارگیری علم تدریس و یادگیری در دنیای واقعی کلاس، همراه ابزار و روش هایی که برای کمک ‌به این کاربردها گسترش یافته اند، به دست آمده است” (ذوفن، لطفی پور، ۱۳۸۰).