فصل سوم

روش تحقیق

۳-۱- مقدمه

یکی از مهمترین جنبه‌های تحقیق علمی، روش تحقیق می‌باشد. بدون داشتن تحقیق و متدولوژی صحیح مرتبط، نتایج و تحلیل های مربوطه قابل تعمیم نخواهد بود. پایه هر علمی روش شناخت آن است و اعتبار وارزش قوانین هر علمی به روش شناختی مبتنی است که در آن علم به کار می‌رود. به طور کلی، روش تحقیق مجموعه ای از قواعد، ابزار و راه های معتبر و نظام یافته برای بررسی واقعیت ها، کشف مجهولات و دستیابی به راه‌حل است. روش تحقیق وسیله این امر است که چگونه یک گزاره تحقیق مورد تأیید قرار گرفته و یا رد می شود (خاکی،۱۳۹۲،ص۲۰۱) . در این فصل، روش تحقیق، جامعه آماری، نمونه آماری و روش نمونه گیری، ابزار جمع‌ آوری اطلاعات، روایی و پایایی ابزار سنجش داده ها و روش آماری جهت تحلیل اطلاعات و یافته های تحقیق مورد بحث قرار می‌گیرد.

۳-۲ – روش انجام تحقیق

مهم‌ترین ویژگی یک مطالعه و بررسی علمی، روش تحقیق آن است و روش تحقیق عبارت است از نحوه گردآوری و تجزیه و تحلیل و پردازش داده ها(بازرگان،۱۳۸۱،ص۱۷۹). تحقیق حاضراز نظر هدف، کاربردی^[۴۸]، از نظر جنبه ماهیت و گردآوری داده ها و اطلاعات و روش تجزیه وتحلیل یک تحقیق توصیفی^[۴۹]– پیمایشی^[۵۰] می‌باشد.

تحقیق توصیفی، شامل مجموعه روش‌هایی است که هدف آن توصیف کردن شرایط یا پدیده‌های مورد بررسی است(کاکاوند،۳۹، ص۱۳۸۳).

روش پیمایشی، نوعی بررسی منظم است که عمدتاًً با بهره گرفتن از پرسشنامه یا مصاحبه در جمع‌ آوری اطلاعاتی به منظور توصیف و تبیین عقاید و نگرش ها و رفتار گروه‌های نمونه از مردم به کار گرفته می‌شود (سام آور، ۱۳۷۷، ص۲۴).

از این جهت کاربردی است که در بانک ملی استان سمنان انجام و مورد استفاده آن ها قرار می‌گیرد و راهکارهای مناسب برای همسویی استراتژیک این سازمان ارائه می‌دهد.

۳-۳ – جامعه آماری

منظور از جامعه آماری کلیه اعضای حقیقی یا فرضی یا دسته‌ای از افراد، وقایع ‌و اشیاء می‌باشد که نمونه از بین آن ها انتخاب می­ شود و نتیجه تحقیق به آن ها تعمیم داده می­ شود. جامعه آماری این پژوهش کلیه مدیران و کارشناسان،سرپرستان و کارمندان بانک ملی استان سمنان می‌باشند. با بررسی آمار موجود در اداره امور شعب بانک ملی استان سمنان، تعداد پرسنل بانک ۵۰۰ نفر برآورد گردید که از این تعداد ۴۰۰ نفر با مبحث فناوری اطلاعات درگیر هستند و جامعه آماری ما را در این پژوهش تشکیل می‌دهند.

۳-۴ – نمونه آماری

نمونه برداری فرایند انتخاب کردن تعداد کافی از میان اعضای جامعه آماری است، به طوری که با مطالعه گروه نمونه و فهمیدن خصوصیات یا ویژگی‌های آزمودنی‌های گروه نمونه قادر خواهیم بود این خصوصیات یا ویژگی‌ها را به اعضای جامعه آماری تعمیم دهیم. (سکاران،۱۳۸۱ ،ص۲۹۶).(۱۹۶=n)

۳-۴-۱ -روش‌های نمونه‌گیری

روش انتخاب نمونه های آماری در این پژوهش، با توجه به موضوع و ماهیت آن روش نمونه‌گیری طبقاتی(در هر طبقه به صورت نمونه‌گیری تصادفی ساده) با تخصیص متناسب برای کارشناسان می‌باشد که تعداد نمونه ها از طریق‌فرمول کوکران که در ذیل آورده شده است ،۱۹۶نفر کارشناس به صورت تصادفی انتخاب گردیده‌اند:

جدول۳ – ۱ : نحوه محاسبه حجم نمونه از طریق کوکران

نحوه محاسبه نمونه از طریق کوکران

N

تعداد جامعه

۴۰۰

۲t

t جدول

۱٫۹۶

۲D

حداکثر اختلاف قابل قبول

۰٫۰۵

p

نسبت موفقیت در جامعه
( میزان همسویی فناوری اطلاعات با استراتژی)

۰٫۵

P-1

نسبت شکست در جامعه

۰٫۵

n

۱۹۶

نسبت نمونه به جامعه

–

۴۹

که در پی توزیع پرسشنامه جهت دستیابی به تعداد مورد نظر ۲۰۰پرسشنامه بین کارکنان واحدهای مختلف توزیع گردید که از این تعداد ۱۹۶ پرسشنامه عودت داده شد و ملاک عمل محقق برای تجزیه و تحلیل قرار گرفت . لذا نرخ بازگشت پرسشنامه ۹۷٫۸درصد بوده که درصد قابل قبول می‌باشد.

۳-۵- روش و ابزار جمع‌ آوری اطلاعات

الف) اسناد ‌و مدارک کتابخانه ای: جهت بررسی و تهیه ادبیات موضوع

ب) جستجوی اینترنتی: جهت بررسی و تهیه ادبیات موضوع

ج) پرسشنامه: در این پژوهش از پرسشنامه استاندارد تعیین همسویی پاپ(۱۹۹۸)استفاده شده است، که در دو قسمت کلی طراحی گردیده است. در قسمت اول مشخصات فردی- وضعیتی پاسخگو مورد سؤال قرار گرفته است و قسمت دوم مربوط به سنجش فرضیات تحقیق می‌باشد، که دارای ۳۶ سؤال است و در دو بخش اصلی تنظیم شده است که در بخش اول به بررسی ۴ ناحیه مدل مفهومی تحقیق می پردازد و دارای ۱۲سؤال می‌باشد و در بخش دوم به بررسی ارتباطات عمودی( تناسب استراتژیک) وارتباطات افقی( یکپارچگی کارکردی) نواحی ۴ گانه مذکور می‌پردازد که دارای ۲۴ سؤال است. و پس از تعیین پایایی و روایی آن مورد استفاده قرار گرفته است.

جدول۳ – ۲ : تعداد گویه‌های مربوط به هر متغیر در پرسشنامه

متغیر

شماره گویه

تعداد گویه

استراتژی سازمان

۱ تا ۳

۳

زیر ساخت سازمان

۴ تا ۶

۳

استراتژی فناوری اطلاعات

۷ تا۹

۳

زیر ساخت فناوری اطلاعات

۱۰ تا۱۲

۳

تناسب استراتژی های سازمان با زیرساخت سازمان

۱۳تا ۱۸

۶

تناسب استراتژی های فناور اطلاعات با زیر ساخت فناوری اطلاعات

۱۹تا۲۴

۶

یکپارچگی استراتژی های سازمان با استراتژی های فناوری اطلاعات

۲۵ تا ۳۰

۶

یکپارچگی زیرساخت های سازمان با زیر ساخت های فناوری اطلاعات

۳۱ تا۳۶

۶

۳-۶ -مقیاس های اندازه گیری

مقیاس های اندازه گیری به چهار دسته تقسیم می‌شوند: مقیاس اسمی، مقیاس رتبه ای ، مقیاس فاصله‌ای و مقیاس نسبی.

مقیاس مورد استفاده در این تحقیق از نوع مقیاس رتبه ای می‌باشد.این مقیاس از نوع کیفی می‌باشد وعلاوه بر اینکه افراد و رویدادها را در بعد مشترکی قرار می‌دهد آن ها را بر پایه ای رتبه بندی می کند مثلاً مقیاس خیلی کم تا خیلی زیاد(طیف پنج گزینه ای لیکرت). (کاکاوند،۱۳۸۳، ص۱۵۴ ).

طیف لیکرت یکی از رایج ترین مقیاس های اندازه گیری می‌باشد. این مقیاس از مجموعه منطقی از گویه ها که به ترتیب خاصی تدوین شده اند ساخته می‌گردد. پاسخ دهنده میزان موافقت خودرا با هریک از این عبارت در یک مقیاس درجه بندی شده که معمولا از یک تا پنج درجه است نشان می‌دهد(بازرگان ۱۳۸۱،ص۱۵۴).در این تحقیق گویه ها شامل: کاملا” موافقم،موافقم،نظری ندارم،مخالفم و کاملا”مخالفم

۳-۷ -روایی و پایایی ابزار اندازه گیری

ابزار سنجش باید از روایی و پایایی لازم برخوردار باشد تا محقق بتواند داده ­های متناسب با تحقیق را گردآوری نماید و از طریق این داده ­ها و تجزیه و تحلیل آن‏ها فرضیه ­های مورد نظر را بیازماید و به سوال تحقیق پاسخ دهد.

۳-۷-۱- پایایی^[۵۱] (قابلیت اعتماد)