بروز رفتارهای پرخاشگرانه از کودکان و نوجوانان و آسیب های جسمانی و عاطفی ناشی از این رفتارها و ارائه راهبردهایی به منظور تشویق وبهبود رفتارهای جامعه پسندانه و نوع دوستانه را اجتناب ناپذیر می‌سازد. این برنامه ها باید جزئی از برنامه های پرورشی تمام دانش آموزان بویژه دانش آموزان رشد نیافته از نظر اجتماعی، عاطفی و شناختی قرار گیرد. همچنین ارائه این راهبردها باید تا حد ممکن به زندگی دانش آموزان مربوط باشد و دانش آموزان را به سمت استقلال فکری و اخلاقی رهنمون سازد (گرهارت، دی رویتر، سیلئو ۱۹۸۶ ). بنابرین دستیابی به راهبردهایی به منظور کاهش و در نهایت درمان پرخاشگری و پیشگیری از آسیب های ناشی از آن ازاهمیت خاصی برخوردار است. خصوصاًً اگر برای کاهش رفتار پرخاشگری از آن دسته روش های درمانی استفاده شود که برای تمام خانواده ها قابل دسترس باشد.
جامعه پژوهش حاضر کودکان دبستانی هستند که در مراحل اولیه زندگی آموزشی خود قرار دارند و اگر پرخاشگری در آن ها پایدار بماند بر زندگی فردی و اجتماعی آینده آن ها تاثیراتی نامطلوب دارد و از طرفی یافته های پژوهش ها مانند پژوهش سالواتور و دیماجیو (۲۰۰۴ به نقل از پریرخ و امجدی ۱۳۸۶) که پرخاشگری بر قربانیان رفتارهای پرخاشگرانه پیامدهای منفی مانند افسردگی، اضطراب و احساس تنهایی عزت نفس پایین و افکار خودکشی ، شکل گرفتن دیدگاه منفی نسبت به مدرسه که منجر به دوری جستن از مدرسه می شود و گرایش به مواد مخدر و مشکلات بسیار دیگری را به همراه دارد. بنابرین ضرورت تشخیص اولیه این مشکلات و مداخله مؤثر احساس می شود.
لذا پژوهش حاضرنیز در پی آن است که با شناساندن هر چه بیشتر یک روش موثرتر برای درمان کودکان پرخاشگر جامعه علمی را در دستیابی به راهکارهای مطلوب یاری دهد .
۱-۴- اهداف پژوهش
۱-۴-۱- هدف اصلی:
هدف اصلی این پژوهش تعیین میزان اثر بخشی قصه درمانی بر کاهش علائم پرخاشگری کودکان دبستانی در سال تحصیلی ۹۴است.
اهداف فرعی :
۱-۴-۲-۱- تعیین میزان اثر بخشی قصه درمانی در کاهش پرخاشگری جسمانی کودکان دبستانی
۱-۴-۲-۲- تعیین میزان اثر بخشی قصه درمانی در کاهش پرخاشگری ارتباطی کودکان دبستانی
۱-۴-۲-۳- تعیین میزان اثر بخشی قصه درمانی در کاهش پرخاشگری واکنشی – کلامی کودکان دبستانی
۱-۴-۲-۴- تعیین تفاوت بین میزان پرخاشگری دختران وپسران دبستانی
۱-۴-۲-۵- تعیین تفاوت بین میزان پرخاشگری جسمانی دختران و پسران دبستانی
۱-۴-۲-۶- تعیین تفاوت بین میزان پرخاشگری ارتباطی دختران و پسران دبستانی
۱-۴-۲-۷- تعیین تفاوت بین میزان پرخاشگری واکنشی – کلامی دختران و پسران دبستانی
۱-۵- فرضیه های پژوهش
۱-۵-۱قصه درمانی بر کاهش علائم پرخاشگری کودکان دبستانی تاثیر دارد.
۱-۵-۲- قصه درمانی بر کاهش پرخاشگری جسمانی کودکان دبستانی تاثیر دارد.
۱-۵-۳- قصه درمانی بر کاهش پرخاشگری ارتباطی کودکان دبستانی تاثیر دارد.
۱-۵-۴- قصه درمانی بر کاهش پرخاشگری واکنشی – کلامی کودکان دبستانی تاثیر دارد.
۱-۵-۵- بین دختران و پسران در میزان پرخاشگری تفاوت وجود دارد.
۱-۵-۶- بین دختران و پسران در میزان پرخاشگری جسمانی تفاوت وجود دارد.
۱-۵-۷- بین دختران و پسران در میزان پرخاشگری ارتباطی تفاوت وجود دارد.
۱-۵-۸- بین دختران و پسران در میزان پرخاشگری واکنشی – کلامی تفاوت وجود دارد.
۱-۶- تعاریف مفهومی متغیرها
۱-۶-۱-قصه درمانی:قصه درمانی یک اصطلاح کلی است که چندین روش مختلف توسط بسیاری از درمانگران مختلف را در بر می‌گیرد با این که این روش ها هر کدام معرف و نماینده نوعی متفاوت از قصه درمانی اند ولی ارتباط دادن قصه های شخصی از راه قصه گویی یکی از نظرات اساسی و بنیادی است که با تمامی این روش ها تلاقی پیدا می‌کند.
قصه گویی یکی از کارکردهای روان شناختی پایه است . همه ما تجربه های خود را به شکلی از قصه سازمان می‌دهیم تا به این ترتیب به رویدادها معنی بدهیم و در خصوص موقعیتهایی که پیش خواهد آمد پیش‌بینی و فعالیت‌های خود را هدایت کنیم (سالواتور و دیماجیو ۲۰۰۴ به نقل از پریرخ و مجدی ۱۳۸۶).
قصه یا داستان به نوشته ای گفته می شود که فکر نویسنده آن در قالب حکایتی به خواننده عرضه می شود خواه داستان جنبه تخیلی داشته باشد و خواه واقعیات زندگی با جامعه تخیل، قرین شده باشد (حجازی ۱۳۸۴).
۱-۶-۲- پرخاشگری: پرخاشگری یعنی تحمیل عمدی برخی از شکل های صدمه و آسیب به خود یا دیگران ( تبریزی ۱۳۸۴ ) .
(اسکودلسکی [۱] و همکاران ۲۰۰۳ به نقل از شهیم ۱۳۸۵ ) معتقد هستند که پرخاشگری حالت منفی ذهنی همراه با نقص ها و انحرافات شناختی و رفتارهای ناسازگارانه است.
۱-۷- تعاریف عملیاتی متغیرها
۱-۷-۱- قصه درمانی:در این پژوهش قصه درمانی عبارت است از بازگویی ده قصه برای آزمودنی های گروه آزمایشی بر گرفته ازمجموعه ۱۰جلدی قصه گویی ( پریرخ ۱۳۹۱) بر اساس فنون قصه درمانی و تکنیک‌های روانشناختی.
فنون قصه درمانی: فن تغییر قصه زندگی خود ، فن موجز گویی …
تکنیک‌های روانشناختی : تکنیک فهرست سوالات، تکنیک جملات ناتمام ….
۱-۷-۲- پرخاشگری: عبارت است از نمره ای که آزمودنی در پرسشنامه مقیاس پرخاشگری کودکان دبستانی شهیم (۱۳۸۵) به دست آورده اند.
فصل دوم
پیشینه پژوهش
مطالب این فصل در ۳ بخش ارائه می‌گردد: در ابتدا تاریخچه قصه و قصه گویی به همراه تعریف قصه گویی ، اهداف و ارزش های قصه گفتن ، چگونگی اثر گذاری قصه بر کودکان ، فنون قصه درمانی ، قصه برای کودکان دبستانی و ویژگی های قصه بیان شده است . در بخش دوم تعاریف پرخاشگری ، انواع پرخاشگری ، مبانی نظری پرخاشگری ، عوامل مؤثر بر پرخاشگری کودکان ونوجوانان ، رابطه اضطراب و پرخاشگری ، عوامل زیست شناختی مؤثر بر پرخاشگری ، درمان های پرخاشگری مطرح شده است . در پایان ، پیشینه پژوهش که شامل پژوهش های انجام گرفته در داخل و خارج از کشور می‌باشد بیان شده است.
