اثرات موسیقی بر سیستم عصبی و بر تمامی ارگان­های بدن موجب استفاده وسیعی ازآن برای درمان شده است. به­ طور مثال آثار مثبت موسیقی درمانی در ایجاد هنجارهای رفتاری دانش ­آموزان مبتلا به اتیسم (برنال^[۴۲]، ۱۹۹۹) و نقش گوش دادن ملایم در کاهش تنش عصبی، به اثبات رسیده است.

در مجموع موسیقی کاربردهای فراوانی دارد که از آن جمله ‌می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. 1. پیشگیری، آموزش و یادگیری

1. 1. کاهش دردهای گوناگون پزشکی

1. 1. کاهش تنش­ها و نگرانی­های ناشی از جراحی، آسیب­ها و بیماری­ها

1. 1. توانبخشی بعد از جراحی، آسیب­ها و تصادفات

1. 1. کاهش خستگی حاصل از گرفتگی عضلانی و کارکرد ماهیچه­ها

1. 1. کاهش عوارض جانبی داروها

1. 1. کاهش مدت استفاده از داروها

1. کاهش مدت بستری بودن فرد( جوچیمیز^[۴۳]،۲۰۰۵).

بخش دوم: لکنت

۲-۲-۱ ماهیت لکنت

گفتار فرایند ساده­ای نیست بلکه نیازمند حرکات هماهنگ، سریع و ظریف اندام­های گویایی ‌می‌باشد. علاوه بر این، زمان­بندی دقیق عضلات برای تنفس و تولید صوت جهت گفتار ضروری است.عوامل زیادی می ­توانند این فرایند را در انسان به علل شناخته یا ناشناخته دچار اختلال و آسیب گرداند؛ لکنت یکی از این عوامل مهم و شناخته شده در زمینه توانا­یی­های زبانی و گفتاری ‌می‌باشد(اسلامی، امیری، تقاء و اسلامی، ۱۳۸۸) .

«اختلال گفتار شامل ناتوانی در ایجاد و کنترل صداها و کلام (شمرده سخن گفتن) و ناتوانی در حفظ ریتم گفتار (گفتار سلیس) است. اختلال زبانی شامل هر دو اختلال گفتاری و زبانی است که باعث ضعف در هماهنگی بین تنفس و مکانیزم صدا، ناتوانی در ادای کامل جمله­ها و کلمات و در نتیجه مشکلات عاطفی و اجتماعی می­ شود»(زاده محمدی؛ ۱۳۸۸: ۷۱).

اختلالات گفتاری به آسیب در صوت، تولید صداهای گفتاری و روانی کلام گفته می­ شود که به دلیل تأخیر یا آسیب در مکانیسم کنترل حرکتی گفتار در سیستم اعصاب مرکزی یا محرک­های زبانی نامناسب و بد استفاده کردن از سیستم تولید صوت ایجاد می­ شود(سلیمانی،محمدی، خزایی، ارتیاحی؛ ۱۳۹۰). هر نوع اختلال یا ناهنجاری که در فرایندهای طبیعی تولید و درک زبان، اعم از مهارت­ های شنیداری، گفتاری، خواندن یا نوشتن، به وجود آید. اختلالات زبانی از نظرمنشاء به دو گروه اختلالات رشدی و اختلالات اکتسابی تقسیم می­شوند: اختلالات رشدی زبان که از آغاز تولد در مرحل مختلف رشد در یادگیری مهارت­ های مختلف زبانی ظاهر می­شوند و خود به دو گروه مرکزی و عضوی تقسیم شوند. در اختلالات مرکزی، نوعی آسیب یا ضایعه در دستگاه مرکزی اعصاب، منشاء اصلی اختلال زبانی است، در حالی که در اختلالات عضوی نوعی نقض عضو از قبیل شکاف لب، شکاف کام و یا هر نوع نقض عضو در اندام­های گویایی موجب اختلال می­ شود. در اختلالات رشدی سیر فراگیر زبان یا جنبه­ای از ساخت یا کاربرد زبان یا با تأخیر همراه است و یا به صورت غیرطبیعی است. در اختلالات اکتسابی زبان، فرد در نتیجه نوعی ضایعه مغزی و یا بیماری عصبی دچار اختلال زبانی می­ شود. انواع زبان پریشی در بزرگسالان از نمونه ­های اختلال اکتسابی زبان است(نیلی پور، دارویی، فرازی، عامری، صالحی، آذر مهری، ۱۳۹۲).

غالباً تمام کودکان ۲-۳ ساله هنگامی­که سخن گفتن را می­آموزند، کمی لکنت دارند. به­خصوص زمانی­که غلیان مطالب در مغز طفل سریع­تر از اعمال حرکت مربوط بدن انجام ‌می‌گیرد و توانایی فکری کودک بیشتر از توانایی زبانی اوست. در صورتی­که در این گونه موارد دوستان یا والدین کودک مرتب سعی در تصحیح گفتار کودک خود داشته باشند، کودک کم کم حرف زدن را برای خود عذابی و حلقه معیوبی بدین ترتیب ایجاد می شود. ترس از لکنت باعث خودآگاهی شدید در مقابل پدر و مادر می­ شود و در نتیجه بر شدت لکنت می ­افزاید. این افزایش سبب از بین بردن امنیت و اعتماد بنفس کودک شده و این پدیده ادامه می­یابد(بیرجندی،۱۳۶۲).

یکی از نظریات مطرح شده، در زمینه لکنت نقص در کنترل حرکتی گفتار است که در آن کنترل، زمان­بندی و هماهنگی عضلات گفتار آسیب می­بیند. شواهدی وجود دارد که لکنت در برخی ویژگی­ها با سایر اختلالات کنترل حرکتی مانند دیزآرتری، دیستونی و آپراکسی مشترک است. این ویژگی­ها عبارت از نوسان­های ترموری، تشدید علایم با افزایش پیچیدگی تکلیف و بهبودی با تمرین تکراری یا بهبودی در نتیجه گفتار کند، ریتمیک و زمان­بندی شده ‌می‌باشد. ناهنجاری­های دیگری نیز در کنترل حرکتی گفتار توسط تکنیک­هایی مانند زمان واکنش، اغتشاش و مطالعات رفلکس در افراد دارای لکنت گزارش شده است به­علاوه، اختلالات پردازش شنیداری نیز در افراد مبتلا به لکنت در مطالعات متعددی گزارش­ گردیده و در این مطالعات، تکالیف درد و شکل ادراکی صرف و ادراکی ـ حرکتی ارائه شده است. نتایج این مطالعات در دو حالت قابل دسته­بندی هستند۱-درگیری صرف شنیداری و۲-درگیری توأم شنیداری – حرکتی، از سوی دیگر یافته ­های متعددی نیز حاکی از ارتباط بین لکنت و پردازش­های زبانی ‌می‌باشد. به­ طور مثال نشان داده شده است که افزایش پیچیدگی­های نحوی با افزایش ناروانی همراه می­ شود و زمان شروع لکنت با رشد سریع مهارت­ های زبانی هم­زمان است (به نقل از نظری، جهان، مقدم سلیمی،۱۳۹۱).