ولی این نکته نیز غیر قابل انکار است که کیفیت اجرای تمرین ، مقدار و زمان آن نقش بسیار مهمی در تثبیت یا عدم تثبیت رفتار دارد. چنان که آزمایش‌های متعدد نشان داده است، اجرای تمرین در زمان غیر متمرکز ، اثر یادگیری بیشتری نسبت به اجرای تمرین در زمان متمرکز دارد. مثلا شاگرد موضوع مورد یادگیری را در دو تمرین بیست دقیقه‌ای ، زودتر از یک تمرین چهل دقیقه‌ای یاد می‌گیرد. از همین رو ، تمرین و تکرار مؤثر باید شرایط و ویژگی خاصی داشته باشد، از جمله اینکه باید منظم و مرتب و طول دوره های آن مناسب باشد و در شرایط واقعی و طبیعی انجام پذیرد(همان منبع).

اگر شاگرد در اوضاع و احوال ساختگی و غیر طبیعی تمرین کند، مطلع شود. زیرا اطلاع از پیشرفت ، او را به کوشش وا می‌دارد. تمرین نباید بیش از حد طولانی و خستگی‌آور باشد. هر گاه عملی به طور سریع و متوالی تکرار شود ، اغلب موجب کاهش کارایی تمرین می‌شود. ‌به این معنی که شخص در انجام دادن آن عمل به تدریج کندتر و ضعیفتر می‌شود، تا اینکه سرانجام از انجام دادن آن سرباز می‌زند. در واقع خستگی یادگیری را کاهش می‌دهد(همان منبع).

یادگیری ازمهمترین موضوعات ‌در روان شناسی امروز و در عین حال یکی از مشکلترین ‌مفهوم‌ها برای تعریف کردن می‌باشد .یادگیرندگان از بسیاری جهات باهم متفاوتند.این تفاوت‌ها از لحاظ جنسیت،شخصیت،استعداد،هوش،مهارت‌های خاص (ازقبیل توانایی هنری ‌و موسیقی)علایق ونیزیادگیری دیده می شود. مایر^[۱] در کتاب روان شناسی ترتیبی خود (۱۹۸۶) تفاوت‌های عمده یادگیرندگان رابه طور کلی به پنج دسته تقسیم ‌کرده‌است:

۱-تفاوت در توانایی عمومی یادگیری

۲-تفاوت در دانش اختصاصی (دانش قبلی در قلمرو خاص)

۳-تفاوت در انگیزش

۴-تفاوت درویژگی های جمعیت شناختی نظیرجنسیت،سن،نام،موقعیت اجتماعی-اقتصادی،قومیت ومذهب.

۵-تفاوت در سبک‌های یادگیری(سبک‌های شناختی).

مدارک ‌و شواهد بسیاری برتأثیرواهمیت این ابعاد ‌در عملکرد پیشرفت تحصیلی تأثیردارند(سیف,۱۳۸۲).

تعریف یادگیری:

یادگیری یکی ازمهمترین موضوع ها ‌در روان شناسی ودرعین حال یکی از مشکلترین ‌مفهوم‌ها برای تعریف کردن می‌باشد. یکی از مشهورترین تعریف های یادگیری تعریف کیمبل^[۲](۱۹۶۱) می‌باشد،یادگیری ایجاد تغییر پایدار ‌در رفتار بالقوه است که از تجربه ناشی می شود ونمی توان آن رابا حالت‌های موقتی بدن مانند آنچه براثر بیماری،خستگی یا داروها ایجاد می شود نسبت داد(میلانی فر,۱۳۷۴).

سبک‌های یادگیری:

در این بخش تفاوت‌های فردی که ارتباط خیلی کمی باهوش دارد اما دریادگیری می‌تواند مؤثرباشد بررسی می شوداین تفاوت‌ها سبک‌های یادگیری یا سبک‌های شناختی تعریف می‌شوند

تعریف سبک‌های یادگیری:

ازسبکهای یادگیری تعریفهای مختلفی به دست آمده که دومورد ازمهمترین آن ها ذکرمی شود:

۱-تفاوت‌های فردی که در یادگیری کلاس تأثیر دارد

۲-سبک‌های یادگیری به راه هایی اشاره دارند که در آن ها مفاهیم،قوانین و اصولی رابه وجود می آورند که آنان رادر برخورد با موقعیتهای جدید هدایت می‌کند(سیف,۱۳۸۲).

انواع سبک‌های یادگیری: علی رغم اختلاف نظرهای فراوان در انواع سبک‌های یادگیری می توان آن ها را به سه دسته زیر قرار داد:

۱-سبک فیزیولوژیک

سبک فیزیولوژیکی:

سبک فیزیولوژیکی به جنبه‌های زیست شناختی یعنی به واکنش‌های یادگیرنده نسبت به محیط فیزیکی که بر یادگیری اثر می‌گذارد اشاره می‌کند.یعنی افراد برای محیطی که می خواهند در آن مطالعه کنند اولویت هایی قائل می‌شوند آن اولویت ها می‌توانند کجا؟ چه

۲-سبک عاطفی

۳-سبک شناختی

وقت؟باچه کسی ،باچه نوری، باچه غذا یا موزیکی واینها باشد.مثلاً بعضی از یادگیرندگان دوست دارند اوقات مطالعه را به شب اختصاص دهند،گروهی ترجیح می‌دهند بر روی میز صاف وصندلی ود روزمطالعه کنند.نتایج بعضی ‌از پژوهش ها نشان داده‌اند هنگامی که دانش آموزان در سبک ترجیحی خود مطالعه می‌کنند بیشترمی آموزند.برای مثال: کلاداس^[۳] در سال۱۹۸۹،دان ودان درسال۱۹۸۷درتحقیقات خود ‌به این نتیجه رسیده اند که دانش آموزان وقتی بهتر وبیشتر یاد می گیرند که در مکانی مورد پسند وبه روش دلخواهشان مطالعه می‌کنند وهمچنین شواهدی وجود دارد که دانش آموزان خیلی باهوش باساختار کمتری احتیاج دارند وترجیح می‌دهند به تنهایی و در سکوت یاد بگیرند(کریمی ,۱۳۸۲).

‌بنابرین‏ دانش آموزان ترجیحات مختلفی برای اینکه چگونه وکجا دوست دارند یاد بگیرند،ازخود نشان می ‌دهند که در این زمینه ممکن است برای ایجادمحیط هایی ‌بر اساس ترجیحات هریک از دانش آموزان وحمایت از یادگیری آن ها از معلمان انتظارات بیشتری برود(همان منبع,۱۳۸۲).

سبک عاطفی:

چنانچه گفتیم یک دسته دیگر ازسبک های یادگیری سبک های عاطفی هستند،سبک های عاطفی شامل ویژگی‌های شخصیتی هستند از جمله ویژگی‌ها می توان پشتکار یادگیرنده ،کارکردن به تنهایی یابا دیگران،پذیرفتن یا نپذیرفتن ‌تقویت‌های بیرونی ‌را نام برد(سید محمدی,۱۳۷۹).

دانش آموزان ممکن است اولویت‌های بسیاری برای شرایط ومحیط های یادگیری متفاوتی داشته باشند برای مثال:بعضی ازآنها ترجیح می‌دهند در موقع یادگیری به تنهایی مطالعه کننند ودسته دیگر از دانش آموزان ترجیح می‌دهند باهم سن وسالهایشان یا همکلاسیهایشان به صورت گروهی مطالعه کنند. گروهی از دانش آموزان ‌و دانشجویان پشتکار خوبی در مطالعه ویادگیری دارند.می تواننداز حداکثرتوان خود استفاده لازم را ببرند در صورتی که گروهی هم هستند از این پشتکار لازم برخوردار نیستند ومرتبا بایدبه آن ها گوشزد کرد که چگونه وکجا وچه وقت وتاچه مقدار درس بخوانند بعضی از دانش آموزان برای رسیدن به اهداف خودشان احتیاج به تشویق وتقویت ندارندوخود برانگیخته هستند درصورتی که بعضی ‌از دانش آموزان حتما باید مورد تشویق ‌و تاکید دیگران قرارگیرند تا موفقتر عمل کنند.به طور خلاصه هریادگیرنده ای سبک یادگیری منحصر به خود دارد.اشنایدر^[۴](۱۹۹۱)می‌گوید افراد باهم تفاوت دارند درست ان است که تفاوت‌های افراد را بشناسیم وخودمان رابا آن منطبق کنیم(کریمی,۱۳۸۲).

سبک‌های شناختی:

سبک‌های شناختی برچگونگی دریافت وسازماندهی اطلاعات اشاره دارند بررسی ها نشان داده‌اند که افراد ‌در چگونگی پرداختن به یک تکلیف متفاوت عمل می‌کنند اما این تفاوت‌ها سطح هوش یا الگوی توانایی‌های ویژه آن ها رانشان نمی دهند بلکه بیشتربرراهای توجیحی که افراد متفاوت برای پردازش وسازمان دهی اطلاعات دارند اشاره می‌کنند.(سیدمحمدی,۱۳۷۹).

تعریف سبک‌های شناختی:

ازسبکهای شناختی تعاریف مختلفی ارائه شده که در زیربه بعضی ازمهمترین آن ها اشاره می شود:

۱-روش های انفرادی مورداستفاده یادگیرند برای پردازش اطلاعات دریادگیرنده مفاهیم تازه

۲-روش‌هایی که فردازطریق آن ها اطلاعات راسازماندهی می کندبنابراین اصطلاح روانشناختی سبک‌های شناختی به تفاوت‌های بین افراد درترجیح روش های دریافت،سازماندهی ‌و پردازش اطلاعات وتجربیات اشاره می‌کنند.(همان منبع).

انواع سبک‌های یادگیری: