استفاده کنندگان از این تحقیق طیف وسیعی از مدیران ارشد اجرایی و مدیران عامل سازمانها و همچنین مدیران ارشد فناوری اطلاعات هستند که میتوانند با مطالعه این تحقیق ، اقدامات اساسی مرتبط با به کارگیری IT در سازمان خود را به کار گیرند. و کلیه فرآیندهای IT در سازمان خود را تحت کنترل قرار دهند . همچنین سازمانهای دولتی که ملزم به ایجاد یک گردش اطلاعاتی مشترک بین سایر سازمانهای دولتی دیگر و بین مردم و سایر شرکتهای خصوصی هستند ، میتوانند از استفاده کنندگان باشند . پس ضروریست سازمانها دارای یک چارچوب کنترلی برای فعالیتهای مرتبط با فناوری اطلاعات باشند. اهمیت وجود چارچوب حاکمیت IT برای موفقیت دولت الکترونیک (E-Government) برای همه به اثبات رسیده و مورد پذیرش قرار گرفته است (Ridley,2005) . همچنین دانشجویانی که تمایل به کار کردن کارهای تحقیقاتی در این رابطه را دارند.
به طور کلی و خلاصه می توان استفاده کنندگان از این تحقیق را در موارد ذیل خلاصه کرد:
-
- شرکتهای مورد مطالعه این تحقیق .
-
- نهادها ، ارگانهای دولتی ، وزارت خانه ها.
-
- شرکتهای خصوصی و دولتی.
- دانشجویان.
۱-۱۰ – روش تحقیق
اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ از ﻧﻈﺮ ﻧﺘﯿﺠﻪ اﺟﺮا و ﻫﺪف، ﮐﺎرﺑﺮدی و از ﻧﻈﺮ ﺟﻤﻊ آوری داده ﻫﺎ و اﻃﻼﻋﺎت و آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻖ، ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ -ﭘﯿﻤﺎﯾﺸﯽ از ﻧﻮع ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ اﺳﺖ. ﻫﺪف ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺪود ﺗﻐﯿﯿﺮات ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺑﺎ ﺣﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﺘﻐﯿﺮ دﯾﮕﺮ اﺳﺖ. ﻫﺮﯾﮏ از ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋﺎت واﻗﻌﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﻋﻤﻠﮑﺮد واﻗﻌﯽ ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان در ﻃﻮل دوره زﻣﺎﻧﯽ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ آزﻣﻮن ﺷﺪه اﻧﺪ.
کوبیت سازمان را از ۴ منظر و از طریق ۳۴ فرایند تقسیم بندی شده در این ۴ منظر سطح بلوغ حاکمیت فناروی اطلاعات تحت کنترل خود قرار میدهد . برای اندازه گیری بلوغ حاکمیت فناوری اطلاعات نیازمند به ابزاری است که این ابزار را چارچوب کوبیت از طریق دستورالعمل های تهیه شده در نسخه ۴٫۱ کوبیت ، در اختیار ما میگذارد. این دستورالعمل ها به خوبی نشان میدهد که چگونه از طریق پرسش قرار دادن این ۳۴ فرایند سطح بلوغ آن ها را ارزیابی نماییم .بدین ترتیب ، از طریق پرسشنامه ای که از این ۳۴ فرایند تشکیل شده و مطابق با اصول ذکر شده در کوبیت نسخه ۴٫۱ است ، سازمان را مورد ارزیابی قرار میدهیم . منظور از اندازه گیری یعنی تعیین سطح بلوغ حاکمیت فناوری اطلاعات است و از این روست که میتوانیم پی ببریم که فواصل اطلاعاتی و یا گپ های هر فرایند کجاست و از طریق این ۳۴ فرایند می توان سطح بلوغ هر فرایند و هر حوزه و در نهایت کل سازمان را اندازه گیری نمود.
از سوی دیگر چون فرض اصلی این تحقیق وجود رابطه بین سود ده بودن شرکتهای بورسی و سطح بلوغ حاکمیت فنارری اطلاعات است . برای مقایسه بین بلوغ و سوده بودن نیازمند به یک شاخص داریم که سوده بودن شرکتهای حاضر در بورس را نشان دهد . برای اینکه بتوانیم به شاخص صحیحی از سودآور بودن سازمان برسیم می بایست به سود عایدی هر سهم در یک دوره مالی توجه کنیم . بدین معنی که یک سهم از هر شرکت چقدر سود داده است. در این پژوهش به منظور افزایش اطمینان از تحقیق داده های مربوط به ۳ دوره مالی ( از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۰ ) مورد بررسی قرار گرفت و سود هر سهم به طور میانگین در این ۳ سال مورد بررسی قرار گرفت و از صورتهای مالی شرکتهای مورد مطالعه استخراج شد. جامعه آماری این پژوهش شرکتهای پذیرفته شده در تالار اصلی و تالار فرعی بازار اولیه بورس هستند که تعداد کل این جامعه ۱۰۸ شرکت را تشکیل میدهد. این جامعه به دو دلیل عمده انتخاب گردید . اول آنکه اطلاعات شرکتهای که در تالار اصلی و فرعی بورس هستند ، به صورت شفاف از طرف بورس اوراق بهادار پذیرفته شده اند وبه راحتی در دسترس میباشند و دلیل دوم اینکه این شرکتها از لحاظ اندازه و تولید و ارزش کل بازار در سطحی میباشند که فناوری اطلاعات در آن ها از جایگاه نسبتا خوبی برخوردار هستند . سایر فرضیات این تحقیق از قبیل وجود رابطه بین بلوغ حاکمیت فناوری اطلاعات و تعداد پرسنل با تحصیلات دانشگاهی و همچنین وجود رابطه بین بلوغ حاکمیت فناوری اطلاعات و استقلال واحد IT و در نهایت وجود و یا عدم وجود تفاوت بلوغ حاکمیت IT در بین شرکتهای بورسی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. این فرضیات از طریق آزمونهای پیوستگی و همبستگی رابطه بین متغییرها مانند آزمون پیرسون مورد آزمون قرار خواهد گرفت. همچنین از تحلیل واریانس و انحراف معیار برای تحلیل نتایج استفاده خواهد شد.
۱-۱۱ – تعریف مفهومی و عملیاتی واژه ها و اصطلاحات و متغیرها :
- IT Governance
حاکمیت فناوری اطلاعات ، چارچوبی مبتنی بر فناوریهای اطلاعاتی که به سازمان و شرکتها اطمینان میدهد که در مسیر درستی در حرکت هستند و اطمینان میدهد که استراتژیهای شرکت و استراتژیهای IT با یکدیگر همتراز میباشند .
- COBIT ((Control Objective for Information and related Technology
کوبیت مخفف کنترل اهداف اطلاعات و فناوری مرتبط با آن است . یک چارچوب برای اعمال حاکمیت فناوری اطلاعات. ابتدا در سال ۱۹۹۶ معرفی شد و دو سال بعد از پیدایش یعنی در سال ۱۹۹۸ پایه ریزی شد . این چارچوب (نسخه ۴٫۱) شامل ۳۴ فرایند در حوزه فناوری اطلاعات در ۴ حوزه برناه ریزی ،پیاده سازی، پشتیبانی، ارزیابی است.
- سود و سودآوری
سود یکی از اقلام مهم و اصلی صورتهای مالی است که در نوشته های مختلف کاربردهای متفاوتی دارد. یکی از کاربردهای اصلی سود ، استفاده از آن به عنوان ابزاری برای مقایسه عملکرد شرکتها با یکدیگر میباشد که در این تحقیق نیز به عنوان یک ابزار مقایسه مورد استفاده قرار گرفته.
- بلوغ حاکمیت فناوری اطلاعات
بلوغ حاکمیت فناوری اطلاعات شامل ۶ سطح میباشد : سطح صفر ( هیچ فرایندی شناسایی نشده) ؛ سطح یک (فرایندها در وضعیت ابتدایی میباشند)؛سطح دو(فرایندها به دنبال یک الگوی منظم میباشند)؛سطح سه (فرایندها به صورت مستند شده وجود دارند) ؛ سطح چهار (فرایندها کنترل و اندازه گیری میشوند )؛ سطح پنج (بهترین روش های کاری برای فرایند وجود دارد)
- استقلال واحد IT
به ساختار سازمانی واحد فناوری اطلاعات در یک شرکت یا سازمان اشاره میکند که این واحد در سلسه مراتب اداری و در چارت سازمانی به صورت مستقیم به مدیر ارشد و مدیر عامل در ارتباط است.
- پرسنل با تحصیلات دانشگاهی
منظور کل پرسنل با تحصیلات دانشگاهی در همه بخش های سازمان است.
۱-۱۲- خلاصه فصل