۴-برنامه ریزی فعال: در این فن واکنش های هیجانی خود را از این طریق به کنترل در می آورید که برای کنار آمدن با علل هیجان ها برنامه های شخصی را طرح ریزی می کنید.
۵-کمک خواهی: آخرین فن که برای برنامه ریزی فعال شباهت دارد کمک خواهی است که در این فن تنظیم هیجان ها از طریق کمک خواهی از دیگران انجام میگیرد که ممکن است مادی و عملی باشد.
۲-۱۳- رابطه هوش هیجانی با هوش اجتماعی
ناتوانی در بروز به موقع مهارت های هیجانی میتواند سلامت فکری، جسمانی و روانی افراد را تهدید کند و سازگاری فرد را در تعامل با دیگران بویژه در مهارت های اجتماعی به چالش بکشد. گاهی هیجان های نابجا با شناخت و دانش غلط می شود و زندگی اجتماعی و شغلی و خانوادگی افراد را در معرض خطر قرار میدهد. اخبار هر روز جوامع انسانی مملو از گزارش های است که حاکی از متلاشی بودن رفتار صحیح امنیت بوده و یورش انگیزه های آتی را نشان میدهد. اما اخبار مذکور که به گونه ای آشکارتر به حضور برخی از هیجان های کنترل نشده در زندگی ما و کسانی که در اطراف ما زندگی میکنند اشاره دارد.
هیچ کس نمی تواند خود را از حالت عصبانی شدن و سپس پشیمانی مستثنا کند . همه ما بارها به طریقی به این دام افتاده ایم و باز هم خواهیم افتاد (پارسا ۱۳۸۳، ۷۷). دنیای امروز با به تصویر کشیدن ناتوانی عاطفی و ناامیدی و بی پروایی در خانواده ها و اجتماعات و جوامع بشری خشم و یاس برآینده ای را در ابعاد مختلف زندگی ثبت نموده اند. توجه به هوش هیجانی به ویژگی های هوش اجتماعی افراد از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. بنابرین فعالیت در زمینه هوش هیجانی به منظور شناسایی عواملی غیر از عوامل عقلانی در زندگی افراد مؤثر و راه گشاست زیرا هوش هیجانی بالا در موفقیت افراد تاثیر فراوانی دارد.
۲-۱۴- توانایی لذت بردن از زندگی
توانایی لذت بردن از زندگی اساس بهداشت روانی است در واقع از زندگی لذت بردن از حرکت آن است. رها ساختن از نگرانی های مربوط به آینده و یا دغدغه های گذشته یکی از راه های لذت بردن از زندگی است. البته ما نیاز داریم برای آینده خود برنامه ریزی کنیم و نیز نیازمند ان هستیم که از گذشته بیاموزیم ولی غالباً این یادآوری ها به جای لذت بردن و حرکت سرگرمی ما را زیاد میکند.
۲-۱۵- توانایی جهیدن
توانای از ناملایمات و بازگشت پذیری جهت شروع مراحل دیگر زندگی اشاره به توانایی ارتجاعی بودن دارد. این در میان همه آنهایی که در حل وقایع استرس زا موفق ترند، مشترک میباشد به همین دلیل یک موقعیت استرس زا برای دو نفر پیامد و نتایج متفاوتی دارد.
۲-۱۶- تعادل
تعادل در جنبههای زندگی ضروری است. از جمله تعادل در تنها بودن و معاشرت با دیگران- کار و تفریح- خواب و بیداری- استراحت و ورزش و…
۲-۱۷- انعطاف پذیری
همه ما افرادی را می شناسیم که به دور از هر گونه استدلال و منطق در عقاید و افکارشان بسیار متعصب اند. هیچ گفتگویی نگرش آنی را تغیر نمی دهد و کور کورانه و توام با خشکی و تعصب به خواسته و عقاید خود چسبید ه اند. این گونه تعصب و خشکی در عقیده و رفتار سبب استرس برای خودشان و دیگران می شود. انعطاف پذیری عقاید و عواطف سبب ارتقائ هوش افراد میگردد.
۲-۱۸- خودشکوفایی
یکی از ویژگی های که برای رسیدن به هوش هیجانی تسهیل می کند تلاش فرد برای رسیدن به خودشکوفایی میباشد در آغاز ما نیاز داریم موهبتها و تواناییهای وجودی خویش را شناسایی کنیم و در مسیر تلاش برای حداکثر رسانیدن این توانایی ها به خودشکوفایی و هوش برتر نایل آییم. موارد نامبرده تنها چند مورد مورد مهم از ویژگی های بهره مندی از سلامت روانی است که موضوعاتی چون عزت نفس سالم ارتباطات انسانی معنادار و …را نیز در بر دارد.
۲-۱۹- موفقیت تحصیلی
نظام آموزش امروزه مبتنی بر نمرات هوش دانش آموزان از کودکستان تا دانشگاه است. طرفداران این دیدگاه سنتی میکوشند که چنین آزمون هایی برای ارزیابی توانایی دانش آموزان ناقص اند. اخیراًً یک دیدگاه جدید درباره یادگیری و هوش مربیان مدرسه و برنامه ریزان را بر آن داشته تا در روش های آموزشی تجدید نظر کنند که همان نظریه هوش چند وجهی است .
آموزش مهارت های هیجانی و اجتماعی در مدرسه بسیار مهم است و میتواند هم در درازمدت و هم در کوتاه مدت ضامن موفقیت افراد باشد. الیاس و همکارانش (۱۹۹۷) در پی انجام مطالعاتی در یافتند که مهارت های هیجانی میتوانند تاثیرات دراز مدتی بر موفقیت تحصیلی داشته باشند.
ریچردسون[۲۶] و ایوار[۲۷](۱۹۹۷به نقل از سامرا۲۰۰۰) برخی از روش های آموزشی بسندگی و کفایت هیجانی و اجتماعی را در جامعه چند نفری فرهنگی شرح دادند هدف آن ها کمک به دانش آموزان برای ارتباط بهتر با یکدیگر بود. آن ها دریافتند که پس از آموزش مهارت های درون فردی و بین فردی سطح عملکرد آن ها به طور معنا داری بهبود یافت.
پول در مقاله ای (۱۹۹۷) بیان کردکه بهداشت روانی هیجانی عامل پیشبینی کننده ای برای موفقیت تحصیلی وشغلی است. وی با انجام مطالعه برروی ۲۷ نفر از دانش آموزان میانگین نمرات تحصیلی دانش آموزان دارای هوش هیجانی بالاتر از هوش دانش آموزان دارای هوش هیجانی پائین تر به طور معنادار بوده است. گانکولیس و پیترسن (۱۹۹۸) به نقل از سامرا ۲۰۰۰ با انجام مطالعاتی بر روی ۱۷۵دانش آموز دبیرستان با بهره گرفتن از هوش هیجانی بار-آن دریافت که دانش آموزان دارای هوش هیجانی بالاتر در مدرسه- خانه و رابطه با دوستان و محیط کار نسبت به دانش آموزان دارای هوش هیجانی پائین تر کمتر شکست را تجربه میکنند. سوارت[۲۸] (۱۹۹۶ به نقل از بار-آن ۱۹۹۹، ۱۹۷) با استفاده با پرسشنامه هوش هیجانی بار-آن بر روی ۴۴۸ دانشجوی سال اول دانشگاه پروتوریا به مطالعه توان هوش هیجانی در پیشبینی موفقیت تحصیلی پرداخت وی بر اساس انحراف یک استاندارد از میانگین نمرات در امتحانات دانشجویان را به دو قسمت مساوی تقسیم کرد دانشجویان ناموفق به لحاظ تحصیلی(یعنی آنهای که یک انحراف استاندارد پائین تر از میانگین بودند) و دانشجویان موفق(آنهایی که انحراف استاندارد بالاتر از میانگین بودند) پس آن ها را بر اساس نمرات هوش هیجانی بار-آن طبقه بندی کرد. نتایج حاصله نشان داد که بین دو گروه تفاوت معنی داری وجود دارد.
کسانی که به لحاظ تحصیلی موفق بودند از گروه دیگر در نمره هوش هیجانی نمره بالاتری کسب کردند، نتایج نشان داد هوش هیجانی میتواند موفقیت تحصیلی را پیشبینی کند. جمیز کرستید (۱۹۹۹) با بهره گرفتن از ۲۳۵ دانشجوی سال اول با بهره گیری از پرسشنامه هوش هیجانی بار-آن مطالعه همبستگی هوش هیجانی و موفقیت تحصیلی پرداخت. نتایج حاصله نشان داد که همبستگی پائین بین هوش هیجانی و موفقیت وجود دارد. این یافته در مورد هوش عمومی و موفقیت تحصیلی صادق نیست و هوش عمومی همبستگی بالایی با موفقیت تحصیلی نشان داد. همچنین نتایج این مطالعه بین این امر بوده که هوش هیجانی میتواند ۵ تا۱۰% واریانس شاخص موفقیت تحصیلی باشد. بار-آن( ۱۹۹۸) جهت بررسی نقش هوش هیجانی بر موفقیت تحصیلی ۴۷ دانش آموز دارای معدل الف که هوش بهره آن ها ۱۳۰ مطابق با آزمون وکسلر داشتند را مورد مطالعه قرار داد. نتایج نشان میدهد که میانگین بهره هیجانی آن ها برابر با ۱۱۲ بوده بیانگر توانایی بالای این افراد در بر آوردن استرس های محیط و کنار آمدن با فشارهای روزمره بود.
۲-۲۰- پیشرفت تحصیلی
“