گفتاردوم) مشکلات خاص مربوط به کشف جرایم رایانه ای :
موانع ومشکلات درراه کشف واطلاع ازجرایم رایانه ای، اجرای صحیح قانون و تعقیب جرایم رایانه ای را به موضوعی پیچیده تبدیل کرده‌است که ذیلاً به پاره ای ازآن هااشاره می شود.تعقیب جرایم رایانه ای دراکثرمواردبه دلیل اخفای این نوع جرایم بامانع مواجه می شود،برای نمونه خرابکاری رایانه ای اغلب به عنوان فقدسیستم ویا اشتباه نمایانده می شود،درمواردی بسیاری امکان کشف مواردنقض حریم خصوصی اشخاص برای بزه دیدگان ومقامات دولتی فراهم نیست زیرااین عمل مجرمانه درمراکزرایانه ای ارتکاب می یابند که از آن ها بخوبی محافظت می شود.
دربسیاری ازموارد کشف و تعقیب جرایم رایانه ای به این دلیل با مشکلات مواجه می شود که تغییرات صورت گرفته و داده های آثاری مانندآثارناشی ازجعل سنتی اسناد برجای نمی گذارند به عبارتی دارای آثارنامرئی هستند،امروزه تحلیل وبررسی خطا افراد در بانک های داده الکترونیک غیرممکن است.
تعقیب جرایم رایانه ای مستلزم کنترل گسترده داده های رایانه ای است،بیشتر این داده ها به شکل مرئی که توسط انسان قابل خواندن باشد نگهداری نمی شوند بلکه در قالب های نامرئی که فقط دستگاه قادربه خواندن آن است وبه صورت بسیار متراکم در ابزارهای ذخیره سازی الکترونیکی نگهداری می‌شوند. بنابرین یکی از مشکلات مراجع تعقیب ودادگاه ها در کشف و پیگیری جرایم رایانه ای فقدان مدارک مرئی است که این فقدان حاصل مجهول بودن، تراکم وحتی دربیشترمواردکد گذاری داده هایی است که به صورت الکترونیکی ذخیره شده اند.
مجرمین رایانه ای قادرندفعالیت های تعقیب و پیگیری جرایم رایانه ای را با به کارگیری تدابیرامنیتی ماننداستفاده ازگذرواژه ها به ارائه دستورالعمل های ملغی و روش های کدگذاری با مشکلاتی مواجه کنند.این روش ها همچنین مانع عمده ای در راه کنترل گردش فرامرزی داده هابه شمارمی روند زیرا افرادی که مایل به پیروی ازمقررات نباشندمی تواندانتقال غیرقانونی داده ها را با کدگذاری کردن آن ها انجام دهندهمچنین کدگذاری داده ها در زمینه تجاوزبه حقوق اشخاص می تواندکنترل موثرداده های ذخیره شده به ویژه در رایانه های کوچک شخصی رابسیاربامشکل مواجه نماید.
مشکلات دیگرکشف و تعقیب جرایم رایانه ای ازاین واقعیت ناشی می شودکه مجرمین به راحتی می‌توانند ازطریق حذف وپاک کردن داده ها دلایل علیه خود را از بین ببرند.
کثرت داده ها به عبارتی تعداد بسیار زیاد داده هایی که پردازش شده درسیستم های داده پردازی که کنترل آن ها ممکن نیست نیزمانعی در راه کشف و تعقیب جرایم رایانه ای محسوب می شود. با این وجود امکان تخفیف آثار این موانع ازطریق سیستم های رایانه ای وجود داردبدین ترتیب که می توان امکان کنترل های نظامند را در این سیستم ها فراهم نمود.
خطاهای قانونی که ناشی ازنارسایی های حقوقی ومحدودیت های مرزی است بویژه در زمینه های ماهوی وشکلی ،موانع دیگری درراه تعقیب جرایم رایانه ای هستند در صورت ارتکاب جرایم فرامرزی ، کشورها اغلب با مشکلات دیگری به ویژه در خصوص همکاری های دوجانبه و استرداد مجرمین روبروهستند[۴۰].
در هرصورت درصورتی که جرم رایانه ای درمحلی کشف بشود ولی محل وقوع معلوم نباشد، دادسرای محل کشف رسیدگی و درصورت صدورقرارمجرمیت دادگاه مربوطه رأی مقتضی صدورخواهد کرد. طبق ماده۳۰ قانون جرایم رایانه ای ،قوه قضائیه به تناسب ضرورت شعبه یا شعبی ازدادسراها،دادگاه های عمومی وانقلاب،نظامی وتجدیدنظر رابرای رسیدگی به جرایم رایانه ای اختصاص می‌دهد. قضات دادسراها ودادگاههای مذکورازمیان قضاتی که آشنایی لازم به امور رایانه دارند انتخاب خواهد شد. انتخاب قضاتی که آشنایی لازم به امور رایانه دارند باعث می شود که تحقیقات مقدماتی و دادرسی اینگونه جرائم به نحو شایسته تری صورت پذیرد.
گفتارسوم) نقش پلیس فتا در مبارزه با جرایم رایانه ای :
در این گفتاربازجویی کیفری ،تفکرپلیس دربازجویی،موضوعات مورد بازجویی،شواهدالکترونیکی جرایم رایانه ای ،نحوۀ کار کارآگاهان، بازجویی وبرنامه های مربوط به جرایم در انگلیس مورد بررسی قرار می‌گیرد:
الف) بازجویی کیفری :
جرائم رایانه ای، جرائمی پیشرفته به لحاظ تکنولوژیکی هستند،این جرائم دریک لحظه اتفاق می افتند، ومشاهده ،کشف و ردیابی این جرائم کاری بس دشواراست. علاوه براین ناشناس بودن هویت افرادی که به اینترنت متصل هستند و وجود محدودیتهای فیزیکی و جغرافیایی درفضای رایانه از جمله دیگرمشکلاتی است که مبارزه با جرائم رایانه ای را دشوارترمی سازد.مجرمین رایانه ای قادرند تعداد نامحدودی از افراد را قربانی خود نمایند.درحوزۀ بازجویی ، مبحث IT (فناوری اطلاعات) وبازجویی جرائم رایانه ای ازجمله پیچیده ترین مبحث هامی باشد.کائودوانگ دیدگاهی در زمینۀ ارتقاء بازجویی های مربوط به جرائم رایانه ای ارائه کرده که این دیدگاه ۳ مرحله را دربرمی گیرد:
۱) بررسی آثار و مدارک دیجیتالی.
۲) بررسی اطلاعات مشابه به دست آمده ازمنابع مختلف.
۳) ارائه یک برهان معتبر.
علاوه براین، بررسی هایی که به طورسری درمحیط کار ، درخصوص جرائم رایانه ای صورت گرفته، یک تکنیک جالب در این خصوص ارائه نموده است:
عملکرد ارزشمند یک سازمان معتبر:
پیگیری ومبارزه با جرائم رایانه ای و ایجاد اعتبار یکپارچه از عملکردهای با ارزش یک سازمان معتبر است.درمدیریت هر پروژه ، تفاوت در دیدگاه مدیریت دانش ، در روش استفاده از اطلاعات برای ایجاد ارزش در کارکرد یک سازمان است. بنابرین هدف از این مثال بررسی ۵ فعالیت زنجیره دارو منظم ادارۀ پلیس و همین طور بررسی چگونگی مشارکت این سازمان (پلیس ) در انجام بازجویی های پویا و انعکاسی است.
اولین خانه در این توالی، فهم مسئله است، خانه های بعدی به ترتیب شامل : دیدگاه های مختلف درحوزۀ بازجویی، انتخاب نحوۀ بازجویی ،انجام بازجویی وآخرین خانه هم ارزیابی بازجویی های انجام گرفته درمورد جرم می‌باشد.با وجود این ،معمولاً این ۵ اقدام متوالی ،خصوصاًً آخرین آن ها یعنی ارزیابی وکنترل، با اقدامات پیشین تداخل وهم پوشانی دارند. به علت آنکه مقامات پلیس وظایف قانونی خود را باید به نحواحسن انجام دهند نیازبه ساختارهای ارزیابی ،کنترل و فرماندهی در ادارات پلیس امری بسیارمبرم است. این پنج فعالیت اصلی ادارۀ رسیدگی ومبارزه با جرائم رایانه ای را می توان به صورت زیرمطرح نمود:
